Vooropgesteld moet worden dat de huidige regeringspartijen CDU en SPD na de verkiezingen van september 2005 min of meer tot elkaar waren veroordeeld. Omdat de verkiezingsuitslag een andere coalitie bijna onmogelijk maakte, moesten de twee partijen die altijd tegenover elkaar staan, een verstandshuwelijk sluiten.Het moet worden gezegd dat het huwelijk de afgelopen twee jaar gemakkelijk standhield. Maar met de intrede van de herfst is er in politiek Berlijn een koudere wind gaan waaien. Vorige maand maakte vicepremier en minster van Sociale Zaken Franz Müntefering (SPD) zijn aftreden bekend. Müntefering gold als de vertrouwenspersoon van bondskanselier Merkel (CDU) en beiden waardeerden elkaar zeer. Zij vormden in feite de stabiele basis van de grote coalitie.

Müntefering was amper vertrokken of het eerste meningsverschil diende zich aan. Mevrouw Merkel ontving ondanks Chinese protesten eind november de dalai lama. Volgens Duits minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier (SPD) -hij is tevens Münteferings opvolger als vicepremier- provoceerde Merkel de Chinese draak onnodig en zette daarmee de Duitse economische belangen op het spel. De nieuwe toon was gezet.

Wat eveneens een rol speelt bij de oplopende spanningen zijn de verkiezingen van 2009, die langzaam in zicht komen. Voorafgaand aan die bondsdagverkiezingen worden er volgend jaar nog in een aantal deelstaten verkiezingen gehouden. Dat leidt er allemaal toe dat de twee regeringspartijen zich willen profileren, zeg maar zich tegen elkaar gaan afzetten.

Eind oktober zette de SPD op haar partijcongres bewust in op een linkse koers. De partij wil zich aan de ene kant profileren ten opzichte van de christendemocratische coalitiepartner. Vanuit het standpunt van de sociaaldemocraten valt dit te begrijpen. Aan de andere kant staat links van de SPD de Linkspartei van Oskar Lafontaine. Deze partij prijst zichzelf met succes aan als de ware beschermster van de sociale gerechtigheid.

Vervolgens presenteerde de CDU zich deze week als de partij van het midden. Een logische zet van de christendemocraten, nu de SPD naar links opschuift en het politieke centrum als het ware helemaal openligt. Het midden is een geliefde politieke plek in Duitsland, omdat zich daar de meeste kiezers bevinden. Wie in Duitsland bondskanselier wil worden en blijven, is op de stemmen van het politieke centrum aangewezen, schreef deze week de Frankfurter Allgemeine.

Merkel gaf de Duitsers zelfs te verstaan dat de christendemocraten een minstens zo goede pleitbezorger zijn van de verzorgingsstaat als de SPD. De boodschap was volstrekt duidelijk: de CDU wil het liefst over twee jaar alleen verder,zonder de SPD.

Het is nu nog te vroeg om voorspellingen te doen over de Bonsdagverkiezingen van 2009. Eén ding staat nu echter al vast, en dat is dat het gedaan is met de politieke rust in Duitsland. De grote coalitie is niet meer dan een verstandshuwelijk gebleken.