Zaterdag is het Wereld Aids Dag, de jaarlijks terugkerende dag waarop de wereld stilstaat bij het aidsprobleem. En die ene dag is niets te veel. Eigenlijk zou ieder gezond schepsel dagelijks moeten stilstaan bij de geweldige ramp die zich voltrekt, met name in zuidelijk Afrika.De slepende en slopende ziekte heeft in landen ten zuiden van de Sahara inmiddels een hele generatie weggevaagd. En de epidemie is nog lang niet gestopt. Jaarlijks raken honderdduizenden mensen besmet en overlijden er tienduizenden aan de ziekte.

Jarenlang hing rond aids de sfeer van een ziekte die vooral homoseksuelen trof. Heteroseksuelen behoefden er niet bang voor te zijn. Nu is wel duidelijk dat die gedachte haar houdbaarheid heeft verloren. Aids komt ook bij niet-homoseksuelen voor.

In de strijd tegen aids zijn inmiddels allerlei middelen ingezet. Tot op heden is niemand erin geslaagd een medicijn te vinden dat de ziekte volledig bestrijdt.

Sinds een aantal jaren zijn er echter wel aidsremmers op de markt, waardoor de patiënten veel minder last hebben van ziekteverschijnselen. Ze kunnen door het gebruik van die medicijnen nog lange tijd gewoon functioneren. Dat is beslist winst.

Een ander wapen dat in de strijd tegen de ziekte wordt ingezet, is het verstrekken van condooms. Zo zouden mannen bij seksuele contacten de vrouwen, lang niet altijd hún vrouwen, niet behoeven te besmetten.

Er zijn ethische bezwaren tegen het gebruik van condooms te noemen. Bedacht moet ook worden dat dit middel in de praktijk niet blijkt te werken. Met name Afrikaanse mannen voelen er niets voor. Daarom staan er in Afrikaanse havens vrachten met dit voorbehoedsmiddel maandenlang te wachten op afnemers. Die niet komen opdagen. De discussie over het al dan niet gebruiken van condooms is daarom vooral een theoretische.

Het belangrijkste wapen in de strijd tegen aids is werken aan een mentaliteitsverandering. Dat vergt veel geduld en tact. Waarbij westerlingen met hun goedbedoelde scholingsprogramma’s vaak niet begrijpen hoe de mentaliteit in Afrika is. Vrouwen zijn daar vooral schepselen ten dienste van de man.

Daarnaast achten Afrikaanse mannen het nog steeds als een bewijs van hun mannelijkheid zo veel mogelijk vrouwen te veroveren en te bezitten. Dat is het eerste wat moet veranderen. Daarnaast is goede voorlichting harde noodzaak.

Dat is een kwestie van lange adem, want de diepgewortelde gewoonten en de losse seksuele moraal laten zich niet gemakkelijk overwinnen. Daarin kan de christelijke hulpverlening een belangrijke rol spelen. Zij kan vertellen hoe heilzaam het is Gods geboden te onderhouden. Wil Afrika uit het dal komen, dan zal de bevolking daarvoor moeten buigen. Dat vraagt gebed, vandaag op Wereld Aids Dag, maar morgen ook.