„Ik ben nooit vervolgd”, zei Schellekens twee jaar geleden. Zondagmiddag moest de gepensioneerde ingenieur zich mét pyjama melden op het politiebureau, waarna hij de nacht in een cel doorbracht. De SLV is de derde organisatie voor hulp bij zelfdoding die in aanraking komt met justitie. De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE), die een ledenondersteuningsdienst heeft voor mensen met een doodswens, en stichting De Einder, die suïcidale burgers en zelfdodingsconsulenten met elkaar in contact brengt, gingen de SLV voor.Al lang voordat in 2002 de euthanasiewet van kracht werd, ijverden de drie voor het recht op een zelfgekozen levenseinde. De NVVE en de SLV begonnen in 1973, De Einder ging in 1995 aan het werk. Met de komst van die wet leken zij hun doel te hebben bereikt, maar intussen is duidelijk dat zij de euthanasiewet, die ze schamper als „een dokterswet” omschrijven, niet voldoende radicaal vinden. De belangen van de arts en diens rechtspositie staan voorop, zo vinden zij, terwijl de stem van de patiënt die euthanasie wil maar daarvoor niet in aanmerking komt, niet wordt gehoord.

Een in 2003 gevoerde rechtszaak tegen een medewerker van de NVVE bracht aan het licht dat zij een van de leden had voorzien van openbaar toegankelijke informatie over zelfdodingsmethoden zonder de vrouw aan te sporen haar leven te beëindigen. Haar handelen was zodoende niet strafbaar en volgens de vereniging geldt dat voor de ledenondersteuningsdienst nog steeds.

Strafbare praktijken kwamen er wel naar boven in de rechtszaken tegen twee zelfdodingsconsulenten van De Einder. Zij werden gestraft, de een voor behulpzaamheid bij het klaarmaken en innemen van medicijnen, de ander omdat hij een cliënte aan een dodelijke combinatie medicijnen hielp. Een derde consulent, die eind vorig jaar terechtstond, bleek daarop zijn werkwijze te hebben aangepast. Hij wisselde schriftelijk informatie uit met een cliënte over de vraag welke doses medicijnen na inname met zekerheid tot de dood leiden, maar deed dat op zo’n manier dat onduidelijk was wie de regie voerde; de cliënte of hijzelf. De man werd daarop wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken.

De SLV opende in 2003 en in 2005 een zogeheten Steunpunt Menswaardig Sterven in Maastricht en in Utrecht. Op termijn wil zij daar artsen aan het werk zetten die cliënten met een doodswens van de benodigde medicijnen kunnen voorzien. Over de vraag hoe de SLV moest opereren zolang deze vorm van hulp bij zelfdoding strafbaar is, schreef de stichting op haar website dat in die periode „een gedoogbeleid van de overheid zoals in recente jaren voor de euthanasie werd toegepast de enige juiste oplossing zou zijn.” Oftewel, justitie moet eventuele strafbare handelingen door de vingers zien.

Met de woorden: „Ik ben nooit vervolgd” pretendeerde Schellekens dat zijn handelwijze tot dusver de goedkeuring van justitie kon wegdragen. Het justitieel onderzoek zal duidelijk maken waaruit de handelwijze bestaat, gevolgd door een debat of een en ander als legaal kan worden beschouwd.

Een tweede discussie die naar aanleiding van deze kwestie opnieuw zal oplaaien, is op welke gronden artsen een euthanasieverzoek mogen weigeren. De toon is al gezet: volgens de SLV liet de verpleeghuisarts in Almelo de vrouw met haar doodswens in de steek. De talrijke prominenten uit de SLV-adviesraad -de VVD’ers prof. dr. H. Dupuis en drs. B. Eenhoorn, rechtspsycholoog prof. dr. H. Crombag en hoogleraar gezondheidsrecht mr. F. van Wijmen- zullen die discussie zeker aanzwengelen. Vicevoorzitter J. Klompstra van deze adviesraad schermde vanmorgen al met een toezegging van VVD-Kamerlid Teeven, die de kwestie zou willen aankaarten in de politiek.