Ook Syrië is dinsdag present in het Amerikaanse Annapolis. De ”bad boy” uit het Arabische kamp participeert in de internationale poging tot doorstart van het Israëlisch-Palestijnse vredesoverleg. Dat is verrassend. De geheimzinnige vernietiging van een (nucleair?!) doelwit op Syrisch grondgebied door de Israëlische luchtmacht op 6 september dreunt immers nog volop na. Vanwaar dan die uitnodiging aan het immer dwarse Damascus? En waarom de Syrische acceptatie?Een eerste motief voor de organisatoren van Annapolis was de vrees voor een gelijktijdige tegenbeweging onder Syrische regie. Daarvoor ijverden diverse radicale Palestijnse organisaties. Hun werfkracht voor een alternatief voor Annapolis reikte zelfs tot in de Palestijnse Autoriteit van Mahmud Abbas, de directe gesprekspartner van de Israëlische premier Ehud Olmert. Kortom, voorkom deze rechtstreekse ondermijning van Annapolis door Syrië te neutraliseren via een vleiende uitnodiging.

Een tweede reden om het Assadregime te paaien, vloeit voort uit het debat in Israël en de VS over de juiste aanpak van het Syrische bewind. Voorstanders van hervatting van de dialoog met Damascus zien hun invloed toenemen. Want louter confrontatie- en isolatiepolitiek werkt niet. Intussen lijkt een keiharde confrontatie met Syriës strategische bondgenoot Iran al meer onvermijdelijk. Het losweken van het Syrische staatshoofd Assad van diens Perzische ambtgenoot Ahmadinejad is derhalve een effectief wapen in die naderende botsing over Teherans nucleaire opties.

De haarscherpe Israëlische analist Ely Karmon zet eveneens in op het isoleren van de Islamitische Republiek Iran in de regio via Damascus. Per slot van rekening is Syrië de enige bondgenoot van Teheran in de Arabische wereld. Daarenboven fungeert Damascus als de ideale verbinding voor de Iraniërs met radicale Palestijnse organisaties. Welnu, zonder die alliantie met Syrië zou Teherans negatieve invloed op de Palestijnse arena en het vredesproces in het Midden-Oosten beduidend worden beknot.

Brede steun
Een derde argument ligt voor de hand: de aanwezigheid van Syrië onderstreept de brede Arabische steun voor onderhandelingen tussen Israëli’s en Palestijnen. Tegelijkertijd signaleert deze betrokkenheid dat Syrië zich niet helemaal op zijn gemak voelt in het Iraanse kamp. Voor een dialoog met de VS en hernieuwd overleg met Israël kan president Bashar Assad evenwel niet volstaan met gelijkluidende lippentaal of politieke manoeuvres.

Over de sluwheid van het Syrische staatshoofd hoeft geen misverstand te bestaan. Evenmin over Assads hoogste politieke prioriteit: het voortbestaan van zijn alevitische minderheidsregime. Kan hij daarvoor in de nabije toekomst een externe garantie verwachten van een Iraanse nucleaire paraplu of overtuigen de VS en Israël hem van hun onbuigzame verzet tegen de nucleaire aspiraties van Ahmadinejad en diens volgelingen? Wie weet drijft de beantwoording van dit cruciale veiligheidsvraagstuk Damascus deze dag in Annapolis meer dan de reeds zo lang verhoopte teruggave van de Golanhoogte.

De auteur is lid van het Europees Parlement voor de ChristenUnie-SGP en brengt deze week met een EP-delegatie een werkbezoek aan Syrië en Libanon.