Het congres werd gehouden in congrescentrum De Werelt in Lunteren. Het was georganiseerd door Sensor (organisatie voor christelijke bezinning), in samenwerking met het Leger des Heils. Het drukbezochte congres trok vooral hulpverleners en mensen uit de kerken.Dr. Voorham, die gepromoveerd is op het onderwerp eenzaamheid, stelde tijdens haar onderzoek vast dat een op de tien Nederlanders van achttien jaar en ouder geen vrienden heeft. Bij de meest kwetsbare mensen gaat het zelfs om een op de drie. „Bij velen van hen ontstaan de problemen in hun jeugd, als ze jong het huis verlaten, of als ze hun opleiding niet afmaken. Ook mensen die de zin van het leven niet zien, of zij die als dader of slachtoffer met grensoverschrijdend gedrag te maken hebben, lopen het risico om eenzaam te worden.”

Als advies gaf Voorham om minder beoordelend te spreken over mensen die er anders uitzien of die een andere leefstijl hebben. „Tolerantie helpt om ruimte te maken voor elkaar.”

Ze zei dat de sociale controle van vroeger als schaduwzijde beklemming met zich meebracht. „Toen was er veel verborgen eenzaamheid, doordat mensen bij elkaar bleven terwijl ze in hun huwelijk langs elkaar heen leefden.”

Prof. dr. Gerrit Glas, psychiater en bijzonder hoogleraar reformatorische wijsbegeerte, is over het eenzaamheidsprobleem in de samenleving erg somber. Hij ziet in het groeiende autonomiedenken een groot gevaar. „Mensen leven in een eigen wereld: goed is datgene wat ik goed vínd. De erkenning van de ander en de erkenning door de ander is niet meer noodzakelijk. Het gevolg is een diepgaand proces van onthechting. God wordt overbodig. Intermenselijke verhoudingen raken verstoord. Vervreemding van elkaar zorgt voor leegte, verveling, passiviteit en relatieproblemen. Zoiets moet wel een keer fout lopen.”

Christenen ontkomen niet aan deze cultuurmacht. „Onthechten is niet iets wat mensen doen, maar het is iets dat gebeurt, misschien wel bij ons allemaal.”

De belevingscultuur is niet de oplossing voor het probleem, maar de uitdrukking ervan, aldus de hoogleraar. „Liturgische vernieuwingen in het kerkelijk leven hebben ook maar een beperkte betekenis. Allerlei projecten en maatregelen bieden geen echte oplossing. De oplossing van het probleem begint met de erkenning ervan, namelijk dat mensen afgesloten zijn naar elkaar en naar God.”

De derde spreker, prof. dr. Hans Borst, hoogleraar praktische theologie, sprak over de juiste luisterhouding, waarvoor hij een stappenplan ontwikkeld heeft. Hij had het over blinde Bas, die in huis bij zijn vrouw niet welkom was, maar van wie hij vele levenslessen had geleerd.

Hij vertelde ook over een meisje uit een gebroken gezin op een school in Den Haag waar hij godsdienstles gaf. Ze vroeg hem: „Is geloven leuk? Ik wil wat met mijn leven.”

Borst: „Ik weet niet of geloven leuk is, maar ik weet wel dat ik graag naar je luister.”

Borst gaf het advies om bij een pastoraal bezoek de tijd te nemen om rustig te gaan zitten, rond te kijken en een kopje koffie te drinken. „Tijdens een gesprek moet men in de trein blijven zitten”, zei hij. Daarmee bedoelde hij dat men het gesprek geen andere wending moet geven.

Zo gebeurde het bij grote Teun, die ernstig ziek was. Borst was al verschillende keren bij hem geweest en had hem laten vertellen. Toen hij weer kwam, viel zijn oog op een schilderij. Hij vroeg wie dat was. Grote Teun vertelde over zijn kind, kleine Teun, dat hijzelf overreden had en waarover hij nooit praatte. „Toen barstte hij in snikken uit.”

Borst vertelde ook over een studente die bij hem kwam met de vraag of God op donderdag slaapt. „Ze had op de basisschool gezongen dat God altijd waakt, iedere dag, maar haar vader misbruikte haar, altijd op donderdag.”