Ondanks de stroom aan rapporten over leegstand van gebouwen, de toestand van het milieu en ontevreden werknemers, lijkt het belang van ingrijpen nog niet bij iedereen doorgedrongen. Het is echter geen kwestie meer van willen of kiezen. We moeten anders met de beschikbare ruimte omgaan.Als het om het milieu gaat maak ook ik mij wel eens schuldig aan oogkleppenmentaliteit. „Het zal mijn tijd wel duren”, sta ik mijzelf dan toe te denken. Maar voor wat recentelijk in het nieuws voorbijkwam kun je moeilijk de ogen sluiten. Het Milieu- en Natuurplanbureau luidt de noodklok met het rapport ”Nederland en een duurzame wereld”. De conclusies zijn alarmerend. Globaal stelt het rapport het volgende: de aarde is totaal overbelast. De biodiversiteit is wereldwijd al met zo’n 30 tot 50 procent verminderd en dit wordt ieder jaar minder. Volgens een ruwe schatting wonen op aarde in 2040 zo’n 9 miljard mensen. Nederlanders leveren, onder andere door een waanzinnig hoog consumptieniveau, een forse bijdrage aan de CO(in2(-uitstoot. In 2040 is die uitstoot door Nederlanders naar verwachting vijf keer zo hoog als wenselijk is om de klimaatsverandering te beperken. Wij horen tot de topvervuilers. Eén blik om je heen en die conclusies worden bevestigd. Ons land is vol: met gebouwen, auto’s en andere consumptiegoederen.

Onzichtbare bedreiging
Met de schaarse ruimte die we hebben gaan we zeer slordig om. Treffend voorbeeld is de grote hoeveelheid leegstaande kantoorpanden in ons land, samen enkele miljoenen vierkante meters ongebruikte ruimte. Dat levert desolate kantoorparken op, maar betekent ook een zware belasting voor het milieu. Want die ongebruikte kantoorkolossen worden doorgaans wél verwarmd en gekoeld.

Uit recent onderzoek is gebleken dat verkeerd omgaan met kantoorruimte binnen de Europese Unie verantwoordelijk is voor zo’n 40 procent van de CO(in2(-uitstoot. Daarnaast hebben we met zijn allen heel veel auto’s, die we massaal en gelijktijdig gebruiken. Dat wordt vooral veroorzaakt door een volstrekt achterhaalde kijk op het concept werken. We moeten namelijk allemaal, op hetzelfde moment, naar hetzelfde kantoor. Terwijl dit voor velen volstrekt zinloos is, want veel werk kunnen we dankzij moderne communicatiemiddelen vanuit huis doen. We maken dus twee kapitale fouten: we zetten gebouwen neer die we niet gebruiken en het deel dat we wél in gebruik hebben, daar rijden we elke dag zinloos heen.

Buurtkantoren
We hebben hier een plicht tot ingrijpen, vooral ook voor de generaties na ons. Laten we daarom afstappen van een aantal traditionele uitgangspunten. We hoeven niet iedere dag allemaal tegelijk naar een kantoor te rijden. We hebben ook eigenlijk geen behoefte aan enorme kantorencomplexen.

Laten we op lokaal niveau streven naar de realisatie van woon-werk-recreëerterreinen, waar al die functies verenigd zijn. Voorzien van kleinschalige buurtkantoren, waar mensen ook op de fiets naartoe kunnen. Dat scheelt voor velen een dagelijkse tocht over een verstopte snelweg en ontlast het milieu. Het lost niet alles op, maar het is een begin.

De auteur is algemeen directeur van Regus Benelux, een verhuurder van kantoor- en vergaderruimte.