Aanleiding voor de rapporten van oud-ombudsman Oosting en de Inspectie jeugdzorg was een uitzending in mei van het televisieprogramma Netwerk over mogelijke misstanden bij de adopties door bemiddelingsorganisatie Meiling.Netwerk berichtte dat kinderen uit India die in de jaren 1995-2002 via bemiddeling van Meiling naar Nederland kwamen mogelijk niet vrijwillig door hun ouders zijn afgestaan. Het zou gaan om zo’n vijftig kinderen.

Signalen over deze mogelijke misstanden hebben, voor zover bekend, noch Meiling noch het ministerie van Justitie bereikt. Wel stelt Oosting dat het toezicht van het departement op de bemiddelingsbureaus onvoldoende is geweest. De Inspectie jeugdzorg vindt dat Meiling niet professioneel heeft gehandeld en dat Justitie de organisatie daartoe niet voldoende heeft uitgerust.

In de onderzoeksrapporten wordt niet vastgesteld in hoeverre daadwerkelijk sprake is geweest van illegale adopties uit India. Maar Oosting en de Inspectie jeugdzorg kijken met enige zorg uit naar de uitkomsten van een nog lopend onderzoek van het gerechtshof in de Indiase stad Chennai - het vroegere Madras. Dat onderzoek, dat zich concentreert op een mogelijk geroofd Indiaas jongetje dat al jaren in Nederland woont, zal nog enkele maanden duren. Daardoor kan de vraag of er sprake was van misstanden nog niet worden beantwoord, aldus de minister.

De gang van zaken was voor Oosting en de Inspectie jeugdzorg voldoende reden om alvast een aantal aanbevelingen te presenteren. Minister Hirsch Ballin neemt die grotendeels over.

Zo zal de bewindsman het toezicht op de organisaties die bemiddelen bij adoptie uit het buitenland aanscherpen. Hij zal hogere kwaliteitseisen stellen aan de vergunningen voor adoptiebemiddelaars. Verder wordt samen met Buitenlandse Zaken gewerkt aan betere contacten met de autoriteiten in landen waar adoptiekinderen vandaan komen.

De stichting Meiling kan blijven bemiddelen bij adopties van kinderen uit India en andere landen. Hirsch Ballin zei dat hij de vergunning van Meiling niet zal intrekken. Wel stelt hij als voorwaarde dat de organisatie voortaan direct en schriftelijk het ministerie van Justitie informeert over signalen van mogelijke onregelmatigheden.

Hirsch Ballin heeft niet overwogen te stoppen met het adopteren van kinderen uit het buitenland, zei hij in een toelichting. Daarvoor hebben te veel kinderen baat bij een bestaan in Nederland. „Het belang van het kind staat voorop.” Volgens hem is het „buitengewoon belangrijk dat niet de hele interlandelijke adoptie onderuit wordt gehaald door gevallen van misbruik.” De minister verwacht evenmin een herroeping door rechters van adopties van Indiase kinderen door Nederland.

Een commissie onder leiding van oud-staatssecretaris Kalsbeek studeert nog op de precieze taak en rol voor de overheid bij interlandelijke adoptie, en op de balans tussen het belang van adoptiekinderen enerzijds en adoptiefouders aan de andere kant. Dat rapport wordt komend voorjaar verwacht.