Anne Scheepmaker is een fijnproefster. Ze heeft in menig restaurant getafeld. Als culinair journalist van NRC Handelsblad weet zij veel over de Nederlandse keuken.Toch lukte het haar niet veel paleiskeukengeheimen te ontrafelen. „De koningin is heel terughoudend om iets te vertellen over wat zij zelf lekker vindt en de koks mogen ook niet praten. Ik heb contact gelegd met Pierre Krans. Die is dertig jaar kok geweest op paleis Soestdijk. Ik wilde hem graag interviewen. Hij wilde dat wel doen als ik toestemming had van de Rijksvoorlichtingsdienst. Die heb ik toen geschreven. Het antwoord luidde: ”nee”. Toen heb ik de koningin zelf aangeschreven, maar ook dat hielp niet”, vertelt Scheepmaker. „Erg jammer, want Krans is al ergens tussen de zeventig en tachtig en als hij overlijdt gaat er veel kennis over een interessant onderwerp verloren.”

Toch heeft de schrijfster leuke details weten te achterhalen. Zo is het tijdperk van de grote diners gepasseerd. „Koningin Beatrix houdt van matigheid, van eenvoud. Ze wil niet protserig eten, niet te lang aan tafel zitten. Eten was vroeger aan de hoven een middel om te laten zien hoe rijk de vorst was. Een negengangenmenu was niets en ook twaalf gangen kwam voor. Dat is in Nederland verleden tijd.”

De kentering kwam met koningin Wilhelmina, concludeert Scheepmaker in haar boek. „Vroeger was de Franse kookkunst het hoogst haalbare. De menukaarten waren ook altijd in het Frans. Pas na de Tweede Wereldoorlog werd het aanzienlijk eenvoudiger. De gerechten werden vanaf toen ook in het Nederlands op de menukaart vermeld en de maaltijden werden minder uitgebreid.”

De matigheid hoeft niet door te slaan, vindt Scheepmaker. Bij koningin Beatrix zou meer aandacht mogen zijn voor de Nederlandse keuken, vindt de schrijfster. „Ik vind dat eten bij de cultuur behoort. Koningin Beatrix vindt van niet. Ons land heeft verschillende topkoks. Daar zou de koningin meer gebruik van kunnen maken. Onder andere in Frankrijk schakelt de president soms gastkoks in.” We weten in Nederland niet eens hoe de kok van de koningin heet, constateert Scheepmaker.

Taart
Toch komt er nu en dan een aardig feit naar buiten. „Zo weten we dat koningin Beatrix niet zo om toetjes geeft. Zij vertelde dat twee jaar geleden op Koninginnedag in Scheveningen aan kinderen van de kinderradio die haar er naar vroegen.”

Scheepmaker weet ook dat de koningin gek is op echte Sachertorte, een luxe taart die erg bewerkelijk is om te maken. Banketbakker Holtkamp van de Vijzelgracht in Amsterdam is de vaste leverancier, schrijft Scheepmaker. „De taart is in de winkel niet te koop, daar is hij te duur voor. Ik heb in mijn boekje echter een recept opgenomen. Lezers kunnen deze taart zo zelf maken.” Zo staan er enkele tientallen koninklijke recepten in het boek. „Ik heb gekozen voor recepten die mensen thuis kunnen maken.”

De in Amsterdam woonachtige kinderen van prinses Margriet weten ook waar lekker eten te vinden is. Prins Maurits en prinses Marilène en de andere zoons worden volgens Scheepmaker vaak in de betere groente- en vleeswinkels in de Amsterdamse Cornelis Schuytstraat gesignaleerd. „Ze rekenen daar pittige prijzen.”

Prinses Máxima is volgens het rijk geïllustreerde boekje gek op chocolademousse. „De echte, zoals het hoort, niet met slagroom en zo.” Ook daarvan staat een recept in de informatieve uitgave. Eet smakelijk.

Mede n.a.v. ”Eten met de Oranjes. Een fotokookboek”, door Anne Scheepmaker; uitg. Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2007; ISBN 978 904 6803295; 145 blz.; € 19,95.