Kwartetten om een stukje onderneming
AMSTERDAM (ANP) - Ondernemingen vallen steeds vaker in handen van samenspannende bedrijven uit de eigen sector. De jagers storten zich op de prooi, hakken deze in stukken en verdelen vervolgens de buit. „Het is een soort portfoliokwartetten”, aldus beleggingsexpert en hoogleraar Jaap van Duijn.
Volgens Van Duijn is er sprake van een tijdelijke trend. Door de kredietcrisis roeren durfkapitalisten zich niet. Dit geeft bedrijven kansen. „Het trio dat ABN AMRO overnam, heeft mensen op ideeën gebracht. Zakenbanken denken met bestuurders mee over de mogelijkheden, omdat ze veel geld kunnen verdienen aan overnames”, aldus Van Duijn.Het recentste voorbeeld waarbij enkele bedrijven de handen ineenslaan om een branchegenoot te verslinden en op te delen, is Hagemeyer. Het handelshuis uit Naarden dreigt ten prooi te vallen aan de Franse concurrenten Rexel en Sonepar.
Ondertussen hebben de bierbrouwers Heineken en Carlsberg de Britse sectorgenoot Scottish & Newcastle op de korrel, terwijl Akzo Nobel het Britse ICI overneemt en een deel ervan doorverkoopt aan sectorgenoot Henkel.
Volgens Van Duijn hebben bedrijven moeite op eigen kracht te groeien. „Maar winstdoelstellingen moeten ze wel halen. Daarom lijven ze onderdelen van andere bedrijven in, om vervolgens via efficiencymaatregelen de kosten te drukken.” De ex-topman van Robeco ziet bedrijven vaker „onderling kwartetten”, op zoek naar „het optimale pakketje.”
Van Duijn denkt wel dat er sprake is van een tijdelijk fenomeen. „Ze springen in het gat dat durfinvesteerders laten vallen. Die zijn even van het toneel, omdat ze door de kredietcrisis moeilijker aan geld kunnen komen.”
Ook hoofd research Piethein Leune van ING bespeurt een „overduidelijke trend.” De financieel analist wijst net als Van Duijn op de afwezigheid van durfkapitalisten, waar ondernemingen van profiteren. Leune: „Bovendien kunnen bedrijven dit doen omdat ze sterke balansen hebben. Dat was een paar jaar geleden wel anders.”
Volgens Leune zijn veel partijen gebaat bij de opdeeltrend. „Zo krijgen aandeelhouders vaak meer geld voor hun stukken omdat een consortium meer geld kan bieden dan een enkel bedrijf.” Maar ook voor de afzonderlijke delen van een opgesplitst bedrijf is het gunstig, vindt Leune. „Er zijn vaak groeiplannen met deze onderdelen.”
Het brein achter de overname van ABN AMRO door het bankentrio Royal Bank of Scotland, Fortis en Banco Santander is de zakenbank Merrill Lynch. Uit officiële stukken komt naar voren dat deze bank de strategie bedacht en de partijen bijeenbracht. „Daarmee zijn ze trendsetter geworden”, vindt Van Duijn.
Dat door deze strategie een bedrijf als door wolven wordt verscheurd en dat er vervolgens van de identiteit van de onderneming niets overblijft, ziet Leune niet als een bezwaar. „Ik zie weinig verschil met een overname door een enkele partij. Uiteindelijk maakt het niet uit of je nu door de hond of de kat gebeten wordt”, aldus de analist.