In de vorige kabinetsperiode was het zo dat links en rechts (om die oude benamingen te blijven gebruiken) elkaar precies in evenwicht hielden, waarbij de RPF/ChristenUnie soms de doorslag gaf door naar het linkse kamp over te stappen. In de huidige Kamer bezetten de linkse partijen nog niet eens eenderde van de zetels.

Lijst Pim Fortuyn trad bij dit debat in het veld met een nieuwe fractievoorzitter. Herben was in de ogen van zijn mensen te mat en te bleek om het gedachtegoed van Fortuyn uit te dragen. Maar ook de nieuwe man, Wijnschenk, moet nog veel leren. Onder meer dat je een kwartje maar één keer kunt uitgeven.

Een belangrijk probleem voor Balken ende is wel de sterk verslechterde financieel-economische situatie. De economische groei is afgenomen. Dat is een wereldwijd probleem, maar Nederland doet het op dit moment slechter dan de andere EU-landen. Daardoor loopt de werkloosheid op, waardoor een groter beroep gedaan wordt op de sociale fondsen. Daarentegen moet de raming van de belastinginkomsten naar beneden worden bijgesteld.

Het ten tijde van paars bedachte plan om de staatsschuld versneld af te lossen is daardoor moeilijker te realiseren. Met het oog op de vergrijzing van ons land blijft dat echter toch een doelstelling die serieus moet worden nagestreefd. Niet alleen voor de AOW maar ook op het gebied van de zorg zijn er straks forse bedragen nodig om de gevolgen van de vergrijzing op te vangen.

Voor veiligheid komt nog eens 110 miljoen euro extra beschikbaar, zo heeft het kabinet donderdag toegezegd. Voor de LPF, maar ook voor de andere coalitiepartijen, was tijdens de verkiezingscampagne de veiligheid van de burger een belangrijk punt. En terecht. Dat kunnen ze nu niet zomaar laten vallen. Criminaliteit en de allochtonenproblematiek waren voor veel kiezers de reden om op de Lijst Pim Fortuyn te stemmen.

Balkenende verzette zich echter tegen de aandrang uit de Kamer om het financieringstekort meer te laten oplopen. Alleen als de economie verder inzakt, is het verdedigbaar om een hoger tekort toe te staan dan de 0,5 procent van het bruto binnenlands product waar het kabinet nu vanuit gaat.

De nieuwe VVD-leider Zalm vond zelfs dat ook in die situatie uitgavenkaders moesten worden gehandhaafd. Als minister van Financiën heeft hij naam gemaakt met een stringente bewaking van de overheidsfinanciën. En inderdaad een minister van Financiën moet vooral nee kunnen zeggen, zowel tegen de verlangens van de Kamer als tegen die van zijn ambtgenoten.

Over het verlofsparen is het laatste woord nog niet gezegd. De regeringsfracties willen een ruimere en daarmee ook duurdere levensloopregeling dan de regering nu voorstelt. Het afschaffen van het spaarloon is echter primair een bezuinigingsmaatregel. Wanneer mensen willen sparen om te zijner tijd een lange periode van betaald verlof te kunnen opnemen (hetzij voor studie, zorg voor gezinsleden en familie of een wereldreis) dan is daar niets op tegen, maar de overheid hoeft dat ook niet fors te subsidiëren.

De normen- en waardencommissie komt er niet. Daar zagen de meesten het nut niet van in. Wel is de relevantie van het onderwerp waarden en normen inmiddels voor iedereen duidelijk. Dat is van grote betekenis. Nu zal het er om gaan al die mooie uitspraken van de laatste tijd handen en voeten te geven. Anders schieten we er nog niets mee op.