Kuitert: Geloof in hemel is verbeelding
De mens was er eerder dan God, stelt de emeritus hoogleraar H. M. Kuitert in zijn jongste boek ”Voor een tijd een plaats van God. Een karakteristiek van de mens”. Het wordt vrijdag in Rotterdam gepresenteerd.
In een persbericht laat uitgever Ten Have weten dat de „omstreden theoloog” onvermoeibaar wil laten zien dat „de wereld er toch echt anders uitziet dan onze voorouders ons wilden doen geloven.” Mensen waren er, stelt Kuitert, al voor God er was. „God of goden zijn producten van menselijke verbeelding, die ons als erfenis van vorige generaties zijn overgeleverd. Traditionele beelden van het hiernamaals zijn niet meer dan voorstellingen.”
In zijn vorige boek, ”Over religie”, rekende Kuitert al af met het bestaan van een persoonlijke God. Nu gaat hij verder op dat spoor. De emeritus noemt God „identiek” met de menselijke geest. „De geest is de macht van het woord, en wie spreekt die woorden? Dat zijn mensen. God (geest) is niets anders dan de macht van het woord.” En religie is humaniteit, vindt Kuitert, „met Jezus als voorbeeld. Geloven is niet Jezus vereren, maar geloven zoals Jezus dat deed. In liefhebben als acte reikt een mens eerst recht boven zichzelf uit, en wordt hij voor anderen tot een plaats van de liefhebbende god.”
De mens als plaats van God (Achterberg) is volgens Kuitert slechts een tijdelijk wezen. „Als hij sterft, is het over en uit”, weet hij. „Waarom hebben we aan één leven niet genoeg? Het hemelgeloof is verbeelding, plaatje uit een prentenboek, zeer troostrijk, maar het behoort tot een religieuze wereld die voorbij is en niet meer terugkeert.”
Kuitert zet zich af tegen de hedendaagse neiging om van religie een „gebruiksgeloof” te maken. „Mensen spannen God voor het karretje van hun eigen behoefte aan troost, rust en geborgenheid. Zo’n geloof vertroost je, helpt je misschien weer uit het moeras, maar voor het overige is het vrijblijvende religiositeit.”