„Worden als een van hen, uitgenomen de zonde”
UTRECHT - Voor de zendeling James Hudson Taylor vormde de Bijbel het uitgangspunt voor spiritualiteit en zending. Hij zocht altijd naar de persoonlijke betekenis van Bijbelteksten, aldus de Britse theoloog Chris Wigram. „Gevolg was wel dat hij nogal eens voorbijging aan de context waarin teksten staan.”
Een voorbeeld. In Spreuken 24:11 staat: „Red degenen, die ter dood gegrepen zijn; want zij wankelen ter doding, zo gij u onthoudt.” „Taylor paste dit persoonlijk toe; hij zag de tekst als een roeping van God, als een zendingsbevel.”De Bijbelinterpretatie van Hudson Taylor (1832-1905) en de invloed daarvan op de China Inland Mission (CIM), is het onderwerp waarop Wigram (1954) vanmorgen in Utrecht promoveerde. De CIM, opgericht door Taylor in 1865, is de voorloper van Overseas Missionary Fellowship (OMF) International. Wigram is voorzitter van de Britse afdeling.
Klassieke talen
De persoonlijke toepassing van Schriftgedeelten vormde Taylors visie op zending, aldus Wigram. „Christus gaf de discipelen opdracht van Hem te getuigen in Jeruzalem, Judea, Samaria en tot het uiterste der aarde. Taylor paste die opdracht toe op China, maar hij draaide de volgorde om. In de Chinese context leek het hem beter om breed te beginnen: in de binnenlanden. En hij koos ervoor om zich als Chinees te kleden. Te worden als een van hen, uitgenomen de zonde.”
Kern van de boodschap die Taylor vanaf 1854 in China bracht, was „Jezus Christus en Dien gekruisigd.” „Een puur christologische benadering is goed”, zegt Wigram, „maar het mag niet ten koste gaan van de aandacht voor andere aspecten van het zendingswerk. Dat was bij Taylor wel het geval. Zo had hij weinig oog voor sociale hulpverlening en de theologische opleiding van zendelingen. Waarom zou men tijd verliezen door het leren van klassieke talen? Kandidaat-zendingswerkers hoefden daarom -net als hij- geen theologen te zijn, maar ze dienden zich slechts geroepen te weten.”
Reformatie
In de kerkgeschiedenis functioneerde de Bijbel lang niet altijd als prikkel voor zending, ontdekte de promovendus. Zo besteedde de Reformatie in de zestiende eeuw weinig aandacht aan het zendingsbevel. „Dat was vooral een reactie op de wederdopers, die twee aan twee eropuit trokken om hun leer verkondigen, en op de Rooms-Katholieke Kerk. De jezuïeten verspreidden het katholicisme tot in China. De reformatoren gooiden met het badwater ook het kind weg. Ze verwachtten dat de gereformeerde leer via de vorsten zou worden verbreid. Anderen dachten dat de zendingsopdracht alleen voor de apostelen gold.”
Hudson Taylor liet zich vooral inspireren door de puriteinen, piëtisten en de heiligingsbeweging in de achttiende en negentiende eeuw. Die legden sterk de nadruk op zaken als levensheiliging, wedergeboorte en het priesterschap van alle gelovigen. „Taylor nam dat van hen over. Wat hij echter miste, was de verbinding tussen heiligheid en zending. Er was wel aandacht voor de toekomst van een nieuwe hemel en aarde, maar niet voor het heden.”
Jezuïten
Toen Hudson Taylor in 1854 in China begon, waren daar al zendingswerkers actief. „De jezuïeten hadden tot dan toe weinig successen geboekt. De reden daarvoor is dat ze nooit de Bijbel hebben vertaald; alleen liturgische teksten en gebeden als het Onze Vader.
Andere zendingswerkers in China keken met argusogen naar Taylor en zijn -ook vrouwelijke- medezendelingen, die vaak niet waren gewijd, niet hadden gestudeerd en niet aan een bepaalde denominatie verbonden waren. Ze stonden weliswaar op dezelfde Schriftuurlijke basis, maar Taylor gaf daar een andere invulling aan.”
Hudson Taylor leverde volgens de promovendus een belangrijke bijdrage aan de wereldwijde zending. Lachend: „De kerk in China is aan hem te danken.”
Taylor was de eerste die met het Evangelie een heel land tegelijk wilde bereiken. „Dit concept is later veelvuldig gekopieerd, bijvoorbeeld door de Sudan Inland Mission. De geloofszending van Taylor betekende een enorme stimulans voor de verkondiging in de negentiende en twintigste eeuw. De geschiedenis van Hudson Taylor werd een voorbeeld voor alle zendingswerkers.”
Hudson Taylor
James Hudson Taylor wordt op 21 mei 1832 geboren in de Engelse plaats Barnsley. De apothekerszoon komt op zeventienjarige leeftijd tot bekering na het lezen van een evangelisatietraktaat.
Hudson Taylor studeert Mandarijns, Grieks, Hebreeuws, Latijn en medicijnen. Eind 1853 vertrekt hij als zendeling naar China om daar het Evangelie te verkondigen.
In 1865 richt Hudson Taylor een zendingsorganisatie op: China Inland Mission (CIM). Doel is het bereiken van de bevolking in de binnenlanden van China. In 1905 telt de CIM 205 zendingsposten, 849 zendelingen en 188 scholen.
De Britse zendeling overlijdt op 3 juni 1905 in Changsha, in de provincie Hunan. Zijn grafsteen staat jarenlang in het magazijn van een museum, totdat de achterkleinzoon van Hudson Taylor de steen in 1999 ontdekt.