De felle, uit rechtse hoek afkomstige kritiek op Balkenende IV verbaast Den Hertog. „Neem het verwijt dat dit kabinet de inkomens nivelleert. Na alle pleidooien voor verantwoord ondernemersbestuur en alle ophef rond topsalarissen in de publieke sector zijn de keuzes van het kabinet goed te begrijpen. Je hebt wel een heel kort geheugen als je daar stampij over maakt.”U voegt zich liever bij degenen die enthousiast zijn over deze coalitie?

„Jawel, maar dan wel met de kanttekening dat de macht van Den Haag maar beperkt is. Ook Nederland staat bloot aan de invloed van internationale politieke en industriële grootmachten. Alleen al daarom zou het te optimistisch zijn te hoge verwachtingen te koesteren van een christelijk-sociaal kabinet. Het heil in de strikte zin des woords verwacht ik bovendien niet van een regering, ook niet van een regering die koerst op christelijk-sociale waarden. We geloven als het goed is niet in een bepaalde maatschappijvisie en verwachten het ook niet van de doorwerking daarvan.”

Het hangt anders wel af van een kabinet welke politieke wind er door Nederland waait en wie er in de samenleving op vooruitgaan.

„Zeker, maar juist het geloven en vertrouwen dat mijn arbeid niet ijdel is in de Heere, bewaart mij als het tegenzit voor vertwijfeling en geeft mij moed de gerechtigheid van Gods Koninkrijk voor ogen te houden. Het is van een andere orde dan alle hoop te vestigen op de koers die een regering vaart.”

Wat is, gegeven die relativering, uw eerste oordeel na Prinsjesdag?

„Op dit moment is het een minderheid van VVD, GroenLinks en vooral D66 waar individualisme en autonomie nog volop worden beleden. Bij de PvdA zijn beide, anders dan in de paarse jaren, naar het zich laat aanzien op hun retour. Dat deed mij van dit kabinet enige verwachting hebben. De investeringen in de jeugd, die duidelijk coalitiebreed worden gedragen, verheugen mij, evenals de aandacht die er na jaren van verschraling is voor het onderwijs.”

Blij is Den Hertog ook met de toezegging dat het kabinet problemen in bijvoorbeeld de oude wijken samen met de bewoners wil aanpakken. „Ik voel me daar beter bij dan onder een mevrouw Verdonk, die voor een flinke uitstraling en het spelen van de eerste viool op de voorgrond stond. Kijk, als minister Vogelaar met haar aanpak de multiculturele samenleving weer in al haar schoonheid wil neerzetten, verschil ik met haar van mening. Maar als haar beleid ertoe zou leiden dat steden wat meer dorpsgewijze worden bewoond, zonder dat de gemoederen daar keer op keer met een massale politie-inzet in toom moeten worden gehouden, juich ik dat toe.”

Onduidelijk is nog hoe het CDA gaat manoeuvreren. Gaat de partij voor een ideologische agenda of wordt het een grauwe bestuurderspartij?

„Er is nog een mogelijkheid, namelijk dat de partij opnieuw kiest voor de na-het-zuur-het-zoet-methode. Je kunt rustig zeggen dat de zonnige begroting die Balkenende vorig jaar kon presenteren een van de redenen is geweest waarom het CDA de PvdA bij de laatste verkiezingen toch is voorbijgestreefd. Of Balkenende zijn eigen program voor ogen heeft of zich door strategisch denken laat leiden, durf ik niet te zeggen. Ook het CDA weet zich in hoge mate afhankelijk van de volksgunst en moet rekenen met een dalend aantal kiezers dat de partij vanuit een diepe overtuiging steunt.”

Krijgt Nederland oog voor de schaduwkanten van het libertaire denken, zoals Rouvoet na de verkiezingswinst van zijn partij stelde?

„Daar ben ik niet zo zeker van. Je zou wensen dat Nederland tot het inzicht komt dat sommige problemen in de samenleving alles te maken hebben met de uitwassen van een libertaire levensstijl. Tegelijkertijd laat de Bijbel zien dat een land zich ook tijdelijk kan laten terugroepen en daarna weer doorgaat op de ingeslagen weg. Ik durf niet in te zetten op het feit dat bepaalde elementen uit het christelijk-sociale denken wat aan aanhang lijken te winnen. Het paarse gedachtegoed is in 2002 zo verdacht snel afgedankt dat niemand kan uitsluiten dat het straks zomaar weer herleeft.”

Dit is de laatste aflevering van een korte serie beschouwingen over het kabinetsbeleid.