Zeeuwen vechten voor rust langs de rails
GOES - „Kijk, het ene spoor heeft al betonnen dwarsliggers. Dat schijnt 2,3 decibel te schelen”, wijst P. J. Gruijters. De 73-jarige vecht al jaren voor minder geluid langs het Zeeuwse spoor. „Als er op een dag opeens tien lawaaiige treinen langs je huis gaan rijden, dan zeg ik: Hoe haal je het in je hoofd? Dat is onrecht.”
Juist dendert een lange goederentrein voorbij. Het vehikel staat vol met honderden gloednieuwe auto’s, op weg naar het grote terrein van de Vlaamse vervoerder Cobelfret in Vlissingen-Oost. „Cobelfret is op dit moment een van de grootste vervoerders op het spoor”, weet Gruijters.De goederentreinen vormen al jaren een heet hangijzer langs de Zeeuwse spoorlijn. In met name Goes, Kapelle, Krabbendijke en Stationsbuurt bij Rilland loopt het spoor vlak langs de woningen. Dat leverde in het verleden vrijwel nooit problemen op, omdat het aantal treinen op het Zeeuwse spoor overzichtelijk was: twee stoptreinen en twee intercity’s per uur, „en hoogstens één goederentrein per dag. Daar deed niemand moeilijk over.”
Flagrante schending
Tot die geruchtmakende dag in 2003. Gruijters, die zelf op een steenworp afstand van het spoor woont: „Sinds mei 2003 rijden er opeens tien goederentreinen per dag, met al het lawaai van dien. Tien, dat is veel hoor! Ik kan je verzekeren dat wij ons gesprek moeten stoppen als er een langskomt. En de baby wordt wakker. In Goes zijn er mensen die na de laatste trein naar bed gaan, anders worden ze er zo’n beetje uitgeschud. De herrie betekende een flagrante schending van de geluidsnormen.”
Een jarenlang juridisch steekspel volgde, te meer omdat de toekomst -met de mogelijke aanleg van de Westerschelde Container Terminal en de afvoer van goederen per spoor- nog meer goederentreinen in het vooruitzicht stelt. Aanwonenden richtten de Belangenvereniging Aanwonenden Spoorlijn (BAS) op. Oud-burgemeester en oud-dijkgraaf Gruijters werd voorzitter. Min of meer onafhankelijk, want zijn eigen woning valt juist buiten de wettelijk vastgestelde grens - hij woont te ver van het spoor. „Dus ik vecht niet voor mezelf.”
Raildempers
Ook de gemeenten Goes, Kapelle en Reimerswaal bemoeiden zich met de kwestie. Als grote schuldige werd steevast railbeheerder ProRail aangewezen. „Maar wij maken het geluid zelf niet, dat doen de vervoerders”, zegt woordvoerder Esther van Engelen. „Wij proberen juist zo veel mogelijk geluidsmaatregelen te nemen door de voorwaarden aan te scherpen. Zo plaatsen we schermen, raildempers en betonnen dwarsliggers. Ook reguleren we het treinverkeer van de nacht naar de dag.”
Gruijters wijst erop dat die maatregelen -die momenteel worden uitgevoerd langs het Zeeuwse spoor- pas na lange tijd tot stand zijn gekomen. „ProRail doet veel te weinig.” Hij is erg te spreken over de raildempers en de geluidsschermen, „maar het zouden er veel meer moeten zijn.” In 2009 moeten de maatregelen klaar zijn. Tot die tijd mogen de goederentreinen in Goes en de dorpskernen maximaal 60 respectievelijk 80 kilometer per uur rijden.
Voor de lange toekomst koos Goes voor een heel andere oplossing. Het stadsbestuur verfoeide het aanzien van geluidsschermen in de stad en koos voor een onorthodoxe maatregel. Tussen het NS-station en Kloetinge komt een verdiepte spoorbak, die de meeste trillingen absorbeert. Bovendien komen er twee tunnels in het traject, waarmee meteen een belangrijk verkeersprobleem in de stad wordt opgelost. Vorige week gaf de Goese wethouder Dieleman het startsein voor het project, dat overigens tot minstens 2012 zal duren.
Stille treinen
Een ander wapen in de strijd tegen het geluid is de zogeheten stille trein, waarmee ProRail vorige maand een proef deed. Die trein heeft kunststof remblokken, waardoor de wielen beter over de rails worden geleid. „Dat scheelt een stuk”, moet Gruijters toegeven. „We hebben vorige maand langs het spoor staan luisteren en het verschil was duidelijk te horen.”
Toch wringt juist op dit punt de schoen. Gruijters: „De minister zegt dat in 2010 in elk geval ’s nachts alleen stille treinen zullen rijden, waardoor de overlast vanzelf verdwijnt. Daarom hoeft ProRail relatief maar weinig aanvullende maatregelen te nemen. Maar het is zeer twijfelachtig of die stille treinen er snel zullen komen. Je kunt het gebruik daarvan niet afdwingen.”
Dat laatste erkent woordvoerder Van Engelen van ProRail. „Wij proberen het gebruik van stille treinen zo veel mogelijk te stimuleren, maar het is geen vereiste. Vervoerders die niet met kunststof remblokken rijden, kunnen wij niet weigeren op het spoor.”
VROM dreigt met boete voor ProRail
De Inspectie VROM, de afdeling van het ministerie die toeziet op handhaving van de regels, dreigt met een boete voor ProRail als de goederentreinen te hard rijden op het Zeeuwse spoor. Dat maakte de inspectie gisteren bekend. Als de boete wordt opgelegd, bedraagt die 5000 euro per overschrijding van de maximale snelheid. Het maximum van de op te leggen boetes ligt op 1 miljoen euro. Een woordvoerder van ProRail zegt dat de railbeheerder de boetes een op een zal doorschuiven naar de vervoerder die te hard heeft gereden. „Dat valt prima te achterhalen.”