„Het lijkt allemaal goed geregeld, hier in Drente - huisje, uitkering”, zegt De Groot (38). „Maar net als overal kwijnen er jongeren weg.” Met een groep „onbereikbare” jonge mensen, met problemen rond drank, drugs, schulden, incest en rouw, ging hij twee weken intensief aan de slag. Een dergelijke artistieke coaching zette hij eerder op touw voor 25 randjongeren in Amsterdam.Andere initiatiefnemers voor het project in Drente, dat als werknaam ”Rare Kwasten” kreeg, waren loopbaanbedrijf Cvites en de gemeente Emmen. De gemeente zocht ’geschikte’ jongeren; een jobcoach van Cvites begeleidde hen persoonlijk. De creatieve bijeenkomsten werden gehouden in De Werkfabriek van het loopbaanbedrijf.

Tien jongeren zouden deelnemen aan het project. Op de eerste dag kwamen er maar vijf opdraven. De afwezigen hadden weliswaar een intakegesprek gehad, maar haakten af voordat ze begonnen.

Dat hadden ze gedacht. Fotograaf Theo Berends, die het project op de voet zou volgen met zijn camera, en projectleider Geartsje Kuperus stapten in een busje en haalden hen thuis op. Uiteindelijk deden negen jongeren mee. Nummer tien zag het niet zitten. Desondanks kreeg die persoon een pagina in het boek ”Rare Kwasten”, dat ter gelegenheid van het project wordt uitgegeven. Een witte pagina. Hij hoort erbij, ook al had hij de moed niet om zich in te zetten, betekent dat. Zo gemakkelijk raakt een jongere niet uit beeld bij De Groot.

Die filosofie ligt ten grondslag aan zijn inzet. „We geven jongeren het gevoel dat ze er toe doen”, zegt hij. Hoe? Bevlogen: „Door bezieling. Ik spreek hun taal. Mijn achtergrond lijkt op die van hen.”

Eerst komen ze binnen met gebogen hoofd, mompelend: „Wat hebben ze nu weer bedacht?” vertelt De Groot. „Ik zeg dan niet juichend: Welkom! Fijn dat je er bent! Je hoeft niet zenuwachtig te zijn!” Dan ben je net als de -in hun ogen massieve- re-integratiemedewerker waar zij op afknappen.

Ik mompel terug: „Brief gehad?” Zij zeggen: „Ja. Domme brief. Kon je niet echt wijs uit worden.” „Nee, vage brief”, zeg ik dan onverschillig.”

Het werkt, zegt de schilder. Zodra hij op hun golflengte zit, bereikt hij resultaten. Op een gegeven moment vroeg hij hen hun levensverhaal te schilderen op een doek van 20 meter bij 60 centimeter. „„Ik kan niet schilderen”, hoor je dan. „Pak de kwast en bibber maar wat,” is mijn antwoord.” Intussen schilderden de jongeren niet alleen, ze hielpen ook een middag mee in een verzorgingstehuis en bezochten het Groninger Museum en een verffabriek.

In de weken na het schilderproject begeleidde jobcoach Klaassen de jongeren verder en maakte De Groot abstracte portretten van hen. Doeken van 2 bij 2 meter werden het. Die worden vanaf vrijdag tentoongesteld; iedereen kan ze vanaf 15.00 uur bekijken in De Fabriek aan de Ermerweg 88 in Emmen. Of kopen. De opbrengst van de portretten gaat in de pot voor het project.

„Misschien kopen maatschappelijke ondernemers ze”, zegt projectontwikkelaar Andries Feteris van Cvites. „Maar de mooiste sponsoring is voor ons als ze een kansloze jongere een kans geven in hun bedrijf.”

Hij kijkt naar een groot schilderij. Een massa bruine en rode verf. Opeens een zwart huisje, een vaag gezicht, een helrode bloem. Abstract portret. Een ander doek toont een oranje vlam, er zijn voetjes te zien en er duikt een boomstam op. Kriebelletters zeggen ergens: „Ze denken dat ik zo gek ben als een deur.”

„Twee jongeren zijn nu aan het werk en één loopt er stage”, zegt Feteris. „We streven ernaar binnen een jaar iedereen onder de pannen te hebben.”

Waarbij ”onder de pannen” een breed begrip is. Coach Jolanda: „Een van de jongeren, hij heeft een vbo-groenopleiding, is helemaal weg van de natuur. Het ging op zijn achttiende mis met hem toen zijn vader kanker kreeg en stierf. Nu gaat het beter. Hij gebruikt geen drugs meer. Onlangs heeft hij een eigen schilderijtje verkocht - hij houdt van tekenen, zijn huis ligt vol potloden.”

Maar hij is moeilijk voor te stellen in een reguliere baan, verzekert de coach. „Hij zondert zich snel af. Wat hij echt wil, is in het buitenland meehelpen aan een natuurproject. Nu zeg ik voorzichtig tegen hem: Wat weerhoudt je er eigenlijk van om je rugzak te pakken en een tijdje naar Australië te gaan?”