Dominicanen: Ook vrouw of gehuwde man in het ambt
NIJMEGEN - Rooms-katholieke parochies moeten de vrijheid nemen uit hun midden hun eigen voorganger te kiezen. Dat mogen ook getrouwde mannen, homo’s en vrouwen zijn. De bisschoppen moeten hun die vrijheid geven.
Dat is de strekking van de brochure Kerk & Ambt van de orde van de dominicanen, die vrijdag bij de besturen van alle ongeveer 1300 parochies in Nederland in de bus valt.De Nederlandse dominicanen keren zich tegen het beleid van de bisschoppen, die ondanks het groeiend tekort aan priesters eraan vasthouden dat alleen de gewijde priester mag voorgaan bij de viering van de eucharistie. De kerkleiding ontmoedigt zogenoemde woord- en communiediensten, die door een niet-gewijde voorganger, zoals een pastoraal werk(st)er, worden geleid en waarin vooraf door een priester gewijde hosties worden uitgereikt. Toch neemt het aantal woord- en communiediensten toe.
De dominicanen vinden het onjuist dat de bisschoppen principieel kiezen voor bescherming van het priesterambt in de huidige vorm boven het recht van de geloofsgemeenschap op een eucharistieviering. Zij herinneren eraan dat het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) stelde dat „het volk zelf en het heil van het volk” het doel van de kerkgemeenschap vormen. De kerkelijke hiërarchie (paus, bisschoppen en priesters) is een middel tot dat doel.
De dominicanen bepleiten dat parochies uit hun midden hun voorgangers kiezen, die dan hopelijk door de bisschop met handoplegging worden bevestigd. „Mocht de bisschop de wijding of inordening weigeren op grond van argumenten die niet het wezen van de eucharistie raken, zoals de celibaatsverplichting, dan mogen de parochies erop vertrouwen dat zij toch echt en waarachtig eucharistie vieren, wanneer zij biddend brood en wijn delen”, staat in de brochure.
De dominicanen keren zich verder tegen de kerkelijke wet die enkel celibataire mannen toelaat tot het ambt van voorganger en de bepaling die vrouwen van het ambt van voorganger uitsluit. „Het is de vraag of en in hoeverre vormen en voorschriften die destijds begrijpelijk en zinnig en dus reëel waren, in onze tijd nóg zinvol en reëel, wellicht contraproductief zijn. Het zijn kerkelijke, dus menselijke en geen goddelijke wetten.”
De dominicanen hopen een discussie op gang te brengen die de toekomst van vitale parochies minder afhankelijk maakt van de beschikbaarheid van gewijde voorgangers. Het aantal parochies dat zij bedienen, wordt door de vergrijzing waaronder ook zij lijden, steeds kleiner. „Veel parochies en geloofsgemeenschappen staan voor het nuchtere feit dat er nu of binnenkort geen gewijde priester meer voorhanden is en dat er ook geen uitzicht is op verbetering in deze situatie.”
Het huidige priestertekort is beslist onnodig, stelt de orde. „Voorgangers in lokale vieringen dienen bezielde gelovigen te zijn. Of ze vrouw of man, homo of hetero, gehuwd of ongehuwd zijn, doet niet ter zake. Wat wel ter zake doet, is een aanstekelijke geloofshouding.”
De brochure is buiten medeweten van de Nederlandse bisschoppen opgesteld en verspreid, aldus P. M. J. J. Kohnen, woordvoerder van de bisschoppenconferentie. Hij gaf vrijdagmorgen aan dat de bisschoppen later deze dag met een reactie zouden komen.