Dat zijn althans de bevindingen van de onderzoeksbureaus KPMG en CE. Het rapport dat zij donderdag presenteerden, kwam tot stand op verzoek van het ministerie van VROM en de gezamenlijk groenfondsen en -banken. De groenregeling bestaat sinds 1995 en geeft banken en andere fondsen de mogelijkheid tegen een relatief lage rente geld van particulieren aan te trekken. Dit geld is vervolgens bestemd voor de financiering van projecten die milieuwinst opleveren. Deze projecten liggen onder meer in de sfeer van bos, natuur en landschap, biologische landbouw en duurzame energie.

De overheid compenseert beleggers en spaarders vervolgens met fiscale voordelen. Zo geldt voor het uitgeleende kapitaal niet de vermogensrendementsheffing van 1,2 procent. Wel is er een heffingskorting van 1,3 procent. In totaal een rendementsplus van 2,5 procent. De regeling is populair. Sinds 1995 is er voor 2,8 miljard euro ingelegd door 140.000 ’groene’ spaarders en beleggers. Hiervan is ongeveer 2,4 miljard euro geïnvesteerd in meer dan 2100 projecten, waaronder 800 biologische landbouwbedrijven en 440 projecten op het gebied van duurzame energie.

Het nieuwe kabinet heeft eerder dit jaar aangegeven dat het mes in de groenregeling moet, in het kader van de overheidsbezuinigingen. Dat zou een halvering van het fiscale voordeel betekenen. Toen dit voornemen bekend werd, „stortten de koersen van de groenfondsen in elkaar”, aldus directeur P. Blom van Triodos Bank. „Soms met wel 20 tot 30 procent.” Blom, die het rapport donderdag namens de gezamenlijke groenfondsen aanbood aan staatssecretaris P. van Geel van VROM, noemt het kabinetsplan „dramatisch. De groenregeling is bij uitstek de manier om de markt bij milieuzaken te betrekken.”

Uit het onderzoeksrapport blijkt namelijk dat de milieuwinst vooral op het terrein van de CO(in2(-uitstoot ligt. Verder is elke door de overheid gederfde belastingeuro goed voor een particuliere investering van 40 euro in groenprojecten. Daarnaast stimuleert de groenregeling technologische vernieuwing en worden burger en bedrijfsleven zich meer bewust van de noodzaak van duurzaam ondernemen en milieubescherming.

Blom vindt dat het kabinet niet lichtvaardig mag oordelen. „Beleggers blijven nu al weg. Gaat dit door, dan vrees ik dat banken hun portefeuilles afbouwen. Er is heel wat te verliezen, zowel voor beleggers en spaarders als voor het milieu”, waarschuwde hij.

Volgens voorzitter H. Bor van de vakgroep biologische landbouw van LTO-Nederland valt het kabinetsplan niet te rijmen met de begin deze week door het ministerie van Landbouw gestarte campagne (kosten 4,5 miljoen euro) ter stimulering van de verkoop van biologische producten. „Voor een boer is de groenregeling misschien nog wel belangrijker dan de subsidies die worden verstrekt wanneer hij wil overschakelen op een biologische bedrijfsvoering.” Bor vreest dat de groei van het aantal bioboeren „fors geremd” wordt. „De markt voor bioproducten is nu zo’n 2 procent en we willen binnen een paar jaar naar 5 procent. Dat zijn kleine percentages. Wij kunnen die groei niet zonder steun financieren.”

Staatssecretaris Van Geel deed geen toezeggingen. „Het kabinet heeft op zich niets tegen de groenregeling, maar de operatie is het gevolg van politieke keuzes. Er moet worden bezuinigd.” Hij hoopt dat er binnen het kabinet nog wat „creativiteit” is te vinden om het leed te verzachten.