Dr. Beeke is als rector en hoogleraar systematische theologie en homiletiek verbonden aan het Puritan Reformed Theological Seminary in Grand Rapids, Michigan (VS). Samen met ds. F. VanderZwaag dient hij (voor 25 procent van zijn tijd) de -ongeveer 700 leden tellende- Heritage Reformed Congregation (HRC) in deze stad. Dr. Beeke is verder auteur van tal van publicaties en hoofdredacteur van The Banner of Sovereign Grace Truth, het officiële orgaan van zijn kerkverband. De HRC ontstonden in de jaren negentig van de vorige eeuw na een breuk in de Netherlands Reformed Congregations, een zusterkerk van de Gereformeerde Gemeenten.Passie
Op uitnodiging van de Stichting Herleving uit Arnemuiden (zie bericht rechts) is dr. Beeke deze week in Nederland. Hij houdt er lezingen over thema’s als ”Wat kunnen wij vandaag van de puriteinen leren?”, gezinsgodsdienst,”De biddende christen”, ”De slapende christen”, ”Christen worden” en ”Als christen leven”.

Hét doel van de conferenties, zegt de Amerikaanse theoloog, is „het promoten van de reformatorische, Bijbelse, bevindelijke prediking en onderwijs (preaching and teaching, red.). Op academisch niveau, maar ook onder het grote publiek, onder jongeren. Ik heb een passie om het beste uit de traditie van Reformatie, Nadere Reformatie, de puriteinen, het beste uit mijn eigen achtergrond, door te geven, over de hele wereld.”

Een tweede doel is vooral jongeren die de conferenties bezoeken te interesseren voor een studie aan het Puritan Reformed Theological Seminary. „We hebben nu 60 studenten, uit 27 denominaties, en vanuit de hele wereld: Brazilië, Korea, Indonesië, Zuid-Afrika, Engeland, China, en natuurlijk Amerika, Canada. We leiden hen op tot predikant, tot zendeling, evangelist.”

De conferenties hebben nog een doel, aldus de predikant: het verspreiden van reformatorische en puriteinse lectuur, tegen gereduceerde prijzen. Hij toont enkele catalogi van de non-profituitgeverij en boekhandel Reformation Heritage Books, waarvan hij directeur is. „We leveren momenteel 3000 boektitels, van verschillende uitgeverijen, en streven ernaar jaarlijks 24 boeken te publiceren - 2 per maand.” De omzet van de verkoop bedraagt inmiddels 1 miljoen dollar per jaar.

Aanneming tot kinderen
In Veenendaal hield dr. Beeke gistermiddag een referaat over het thema ”De puriteinen en de aanneming tot kinderen”. Een onderwerp, zegt hij, waarvan een vooraanstaand man als J. I. Packer heeft gesteld dat de puriteinen het nooit hebben aangeroerd. „Maar het is onjuist. Ik ben er studie van gaan maken en daaruit bleek dat in elk geval zeven puriteinen, onder wie William Perkins, er een heel boek aan hebben gewijd -die jammer genoeg tot nog toe niet zijn herdrukt-, en vijftien puriteinen een hele preek. Al met al hebben de puriteinen meer dan duizend bladzijden aan dit thema besteed.”

”Meet the puritans”
Een van de publicaties die uitgeverij Reformation Heritage Books onlangs het licht deed zien, is het vuistdikke ”Meet the Puritans” (Ontmoet de puriteinen), dat dr. Beeke samen met Randall J. Peterson schreef. Het boek (bijna 900 bladzijden) bevat zo’n 150 korte levensbeschrijvingen van puriteinen en nadere reformatoren en recensies van werken die de afgelopen vijftig jaar zijn herdrukt.

Dr. Beeke: „Het is bijna niet te geloven, maar de belangstelling hiervoor is enorm. De eerste druk, 5000 exemplaren, was binnen zes weken uitverkocht. We hebben er toen nog eens 9000 laten drukken, en daar zijn er geen 2000 meer van over.”

Dat de verkoop zo goed loopt, is mede te danken aan de bekende Amerikaanse theoloog dr. R. C. Sproul, zegt hij. „Op een conferentie in Orlando, met 6000 deelnemers, gaf hij me vijftien minuten de tijd om te vertellen waarom iedereen de puriteinen zou moeten gaan lezen. In no time waren er 1250 boeken verkocht.”

U bent nu in Nederland, met een eigen kerkelijke traditie - die toch meer gestempeld is door de (Nadere) Reformatie dan door de puriteinen. Ervaart u hier een tegenstelling?
„Ik heb hier in het kader van mijn proefschrift over nagedacht en mijn conclusie was toen dat er tussen nadere reformatoren en puriteinen slechts minimale accentverschillen bestaan. De nadere reformatoren leggen over het algemeen -er is onderscheid tussen de vroegere en de latere nadere reformatoren- meer de nadruk op de standen in het genadeleven; de puriteinen meer op de vruchten van de genade. Maar verder kunnen deze beide stromingen uitstekend door één deur.”

Toch vraag je je wel eens af of de grote nadruk die veel puriteinen leggen op de praktijk van het geloofsleven, op heiligmaking, niet, onbedoeld, kan leiden tot werkheiligheid, en ’rijke jongelingen’ creërt. Hoe zou een onwedergeborene vruchten kunnen voortbrengen?
„Elke schrijver kan verkeerd worden gelezen. Dat is altijd het risico. Maar iedereen die de puriteinen leest, realiseert zich dat zij juist waarschuwen voor zaken als deze. Natuurlijk, je kunt een rijke jongeling worden, maar dan alleen door de puriteinen te misbruiken. Door je eigen natuurlijke hart te volgen langs een weg waarvoor zij je juist waarschuwen die níét te gaan.”

Hoe verklaart u de, naar het lijkt, groeiende belangstelling voor de puriteinen?
„Ik denk dat de wereld al goddelozer wordt, dat de goddelozen ook steeds goddelozer worden. Tegelijkertijd constateer ik onder degenen die God vrezen een verlangen om te leren, om onderwijs te ontvangen, op het niveau van hart, hoofd en handen. En juist de geschriften van de puriteinen zijn als het daarover gaat zo ontzaglijk rijk, diep, Bijbels, praktisch ook. Op de conferenties en in onze publicaties proberen we iets daarvan door te geven.”

U bent in Nederland op uitnodiging van de Stichting Herleving. Ziet u tekenen van een opwekking, een revival, in Amerika, in Nederland?
„Wat Holland betreft, ik ken de situatie er nauwelijks. Ik ken een aantal predikanten, die ik zeer respecteer: ds. W. Pieters, ds. P. den Butter. Zij komen ook bij ons spreken, zoals ik nu hier.

In Amerika kom ik wel jongeren tegen, ook in onze gemeente, die bijzonder geestelijk gezind zijn, van wie ik ook geloof dat zij wederom geboren zijn. Ik zie dat aan de vruchten in hun leven. Tegelijk zie je, hoe moet ik dat zeggen, dat oudere mensen het niet altijd geloven dat deze jongeren wederomgeboren zijn. Dan denk ik soms: Heb een beetje geduld, ze moeten nog veel leren. Wacht op wat de Heere met hen doet.

Maar, een opwekking, nee, daarvan is in Amerika toch geen sprake - hoezeer ik er ook naar uitzie.”