Bord lezen met je neus in een prullenbak
ARNHEM - „Kan die effe aan de kant gaan?” schreeuwt een buschauffeur op station Doetinchem tegen wethouder Meijer, terwijl hij naar Geert Bakker (44) wijst, die met zijn elektrische rolstoel iets te ver op de uitrijstrook staat. Gelderse bestuurders en gehandicapten testten woensdag de toegankelijkheid van het openbaar vervoer in Gelderland.
De dag begint op station Arnhem Centraal. Gezamenlijk rollen Marg Smolders (26) uit Leiderdorp en Geert Bakker (44) uit Utrecht vanuit de lift perron 8b op. „Pff”, puft Smolders. „Ik was bijna te laat voor mijn trein. Op Utrecht veranderde het perronnummer plotseling. Ik moest in allerijl met de lift naar de andere kant van het station. Gelukkig heb ik het net gehaald.”De Leiderdorpse beweegt met de handen haar rolstoel voort. Om met de trein te kunnen reizen, belt ze drie uur voor vertrek de NS. Die regelen dan personeel om een brug tussen het perron en de trein te plaatsen. Komt ze te laat, dan moet ze opnieuw drie uur wachten. „Tenzij ik lief glimlach. Dan komt het soms toch nog goed”, lacht Smolders.
„Als gehandicapte reizen met het openbaar vervoer is niet eenvoudig”, beaamt Bakker. Als projectleider van de actiegroep Makkers Unlimited wil hij door de actie de ongelijke behandeling van mensen met een beperking bij politici onder de aandacht brengen. „Veel treinen, bussen en stations zijn niet toegankelijk voor ons. Ook is de informatievoorziening vaak beperkt. Hierdoor raken gehandicapten gefrustreerd en haken ze af. Beleidsmakers moeten dus vanaf het begin rekening houden met onder andere analfabeten, zwangeren, blinden en doven. Als dit niet mogelijk is, moet de overheid erkennen dat het openbaar vervoer niet voor iedereen geschikt is.”
P. Meijer, wethouder in Ermelo, begeleidt het duo vandaag. Omdat hij veel ervaring heeft in het begeleiden van gehandicapten, verwacht hij geen nieuwe dingen tegen te komen. Niettemin vindt hij het belangrijk de belangen van mensen met een beperking breed onder de aandacht te brengen. „Ik erger me enorm aan hun achterstelling in onze maatschappij.”
Op station Arnhem rolt inmiddels de trein naar Doetinchem binnen. De coupé biedt voldoende ruimte voor twee rolstoelen. Halverwege de reis komt de conducteur binnen om de vervoersbewijzen te controleren. „Ik heb geen ticket. Kan ik er een bij u kopen?” vraagt Bakker.
„De automaten zijn voor mij veel te hoog, dus ik moet altijd een kaartje kopen bij het loket. Ik was vanmorgen een beetje laat, dus ik dacht: Ik koop er wel een in de trein. Bij de NS kan dat”, verontschuldigt hij zich. Helaas is dat bij vervoersbedrijf Syntus niet mogelijk. Gelukkig is de conducteur de beroerdste niet en mag Bakker blijven zitten.
Vanuit Doetinchem gaat het tweetal verder met de bus naar Arnhem. Een bordje boven een prullenbak geeft informatie over de vertrektijden. Smolders, met dichtgeknepen neus: „Hier hebben beleidsmakers dus echt niet over nagedacht. Mensen in een rolstoel moeten boven het afval gaan hangen om te lezen wat er staat. Dat is toch te gek voor woorden.”
Na een kwartier wachten komt de bus naar Arnhem eraan. „Kunnen wij mee?” vraagt Smolders. „Ik zal even kijken of ik een pin heb om de oprijplank uit te klappen”, zegt de chauffeur. Na een korte zoektocht in de bus, blijkt hij er geen te hebben. Even vragen bij een collega. Ook die beschikt niet over een pin. „Helaas, jullie kunnen dus niet mee. Over een halfuur gaat er weer een bus naar Arnhem, misschien zit daar wel een pin in”, raadt de bestuurder aan.
Gelukkig biedt zijn collega uitkomst. „Een pin is helemaal niet nodig. Je kunt de plank gewoon uitklappen”, is zijn advies. Hij voegt de daad bij het woord. Even later kunnen Bakker en Smolders de bus inrijden. „Sorry, maar dit heb ik nog nooit bij de hand gehad”, verontschuldigt de chauffeur zich beschaamd. „Het is voor het eerst in zeventien jaar dat ik rolstoelen in mijn bus heb.”
Aan het einde van de middag komt de expeditiegroep op het provinciehuis in Arnhem aan. Daar presenteert actiegroep Makkers Unlimited de bevindingen van de vijf verschillende groepen aan gedeputeerde Van Haaren. Die verzekert de groepen dat alle bussen in Gelderland in 2010 rolstoeltoegankelijk zijn. Bakker: „Dat proberen we dan zeker weer uit.”