Nee, we gaan een kleine week na haar begrafenis de majoor niet nog eens natrappen, integendeel. We nemen onze hoed af en maken een diepe buiging als we aan deze vrouw denken.Niet zij, maar de wereld waarin ze verkeerde vraagt nog even aandacht. En die wereld bestond niet enkel uit hoeren en dronkaards. Dat werd in iedere geval wel zichtbaar tijdens de begrafenisplechtigheid, waar de gebronsde koppen van tv-sterren blonken in het licht van de camera. Figuren uit de glossy wereld van vermogen en vermaak waren prominent aanwezig.

Maar laten we het over die andere koppen hebben. Die uit de Volkskrant bijvoorbeeld. Driehonderd keer per jaar doen ze daar alsof er geen christenen in Nederland bestaan, en dan ineens krijgt de lezer deze boodschap ingepeperd: de majoor liet zien wat christen-zijn is. Hebben ze bij de Volkskrant dan niet gelijk? Ja en nee. Ja, omdat het christelijk geloof zijn echtheid en kracht inderdaad enkel bewijst in het onbaatzuchtig dienen van de naaste. Nee, omdat het in het geval van majoor Bosshardt om een sterk gereduceerde vorm van christelijk getuigenis ging. Dat is de majoor niet te verwijten, wel al die wereldse figuren die met haar wegliepen.

Wie als christen op handen gedragen wil worden door de publieke opinie, moet onverbiddelijk deze belijdenis onderschrijven: het kwaad in onze samenleving dulden wij enkel in de gedaante van het slachtoffer -in drugs- en alcoholverslaafden, in prostituees en daklozen- en in die van de hulpverlener. Het kwaad zelf, dus hetgeen dat of degene die slachtoffers maakt, blijft onbenoemd en wordt niet aangepakt. Kritiek op de vunzige wereld van de prostitutie, op onze vrijheid-blijheidcultuur, waarin het individu en zijn lusten koning kraait, is niet gewenst.

Misschien is dat wel de diepste reden van ons (ver)zwijgen: de daders zijn wijzelf, omdat wij onze grenzeloze vrijheid graag in stand houden. En de funeste gevolgen van die cultuur? Die brengen we netjes onder in een andere categorie: die van de hulpverleners. Uitgestoken handen willen we zien, geen opgestoken vingertjes. En wie dat toch waagt wordt van alle kanten bestookt: moraalridder, betweter, huichelaar, spruitjesluchtverspreider, Staphorster, biblebeltbewoner.

Maar het kwaad in de gestalte van het slachtoffer is zelfs bij de hulpverlener niet veilig. Daar zorgen de Hilversumse en Aalsmeerse mediabobo’s wel voor, met hun onverzadigbare honger naar publiekstrekkers. Wie het publiek kan laten lachen, ontroeren of huilen (het liefst alle drie in één programma), wordt omarmd en eindeloos opgevoerd.

En intussen hebben we het kwaad dik ingepakt in ontroerende docusoaps of leuke spelletjesprogramma’s. Laat het kwaad bestaan, want in de gestalte van slachtoffer en hulpverlener verdienen we er goed aan, luidt de boodschap uit Hilversum en Aalsmeer.

Iets dergelijks was ook aan de hand in het optreden van Moeder Teresa, althans volgens de Britse programmamaker Christopher Hitchens. Hij stelde dat Teresa de armen wel hielp, maar niet verder hielp. Wel armen helpen, geen armoede bestrijden. Dat wilde ze ook niet, zei Hitchens, omdat haar hulp vooral een uiting was van haar rooms-katholieke geloof, dat goede werken eist, en dus blijvende aanwezigheid van armen om die werken te kunnen blijven doen.

De massamedia in ons land lijken die rol van Rome te hebben overgenomen. Uiteraard om een veel boosaardigere reden, maar het effect is hetzelfde: goede werken willen we zien, en daarom moet het kwaad blijven bestaan.

Reageren aan scribent? buza@refdag.nl.