Gevoel van zekerheid is weg
„We kunnen de ervaringen van 11 september benutten. Bijvoorbeeld om te praten over je geloof, of je moslim, Jood of christen bent. We kunnen het drama van een jaar geleden gebruiken om ons te verdiepen in de ander, in bepaalde gebieden of in moeilijke situaties.” Voor Charles Douglas Armando Ruffolo is 11 september de brug geweest om een kloof te overbruggen. „We praten nu gemakkelijker over geloof, echt waar.”
Met Van Agt grapt hij over zijn voornaam, waarvan de initialen CDA vormen: Charles Douglas Armando. Maar in de wandelgangen heet de Italo-Amerikaan gewoon Ruf. Charles Ruffolo (45) trouwde meer dan twintig jaar geleden met zijn Nederlandse vrouw Herma. Hij is de jongste uit een gezin van tien kinderen van een eerste generatie Italiaanse immigranten in de VS.
Twintig jaar lang diende hij de Amerikaanse landmacht. Hij verwisselde zijn geboortestad Pittsburgh voor Nijeveen. Dit plaatsje vlak bij Giethoorn is zijn uitvalsbasis voor zijn werk. Nadat hij in zijn vrije tijd een graad in bedrijfs- en bestuurskunde behaalde, ging hij aan de slag met netwerken.
Zijn activiteiten namen een hoge vlucht. Zijn belangrijkste bedrijf is RIBS Network - Ruffolo International Business Services. Verder participeert Ruffolo in diverse businessclubs in Nederland, waaronder een van hemzelf met rond de 1250 leden - geen elitair gezelschap maar een groep van zakenmensen afkomstig uit alle geledingen van de samenleving. „Als we niet met elkaar kunnen leven, hebben we een probleem. Als mijn buurvrouw een doekje op heeft, moet ik dat accepteren, net als wanneer mijn buurman Fries is.” Op die manier is Ruffolo dagelijks bezig belangen van bedrijven en mensen aan elkaar te koppelen. Ook verzorgt hij trainingen bij bedrijven en instellingen -uiteenlopend van Nyenrode tot ABN Amro- over „networking” met mensen.
Rembrandttoren
Op de dag van de 11e september bevond Charles Ruffolo zich in Amsterdam. Hij kreeg een sms-bericht uit Pittsburgh van een vriend. Er was een gekaapt toestel neergestort. Daarop belde hij razendsnel zijn broers in Pittsburgh en New Jersey. Op een groot scherm in de Rembrandttoren in Amsterdam volgde hij de ontwikkelingen, die elkaar in een rap tempo opvolgden. „Torens stortten in. Ik keek en dacht: Het kan niet waar zijn. Vliegtuig neergestort in Pittsburgh! Als een beroepsmilitair ging ik aan de slag: kijken, bellen en informeren. Je realiseert je pas achteraf pas de omvang van de gebeurtenissen.”
Niet veel later was Ruffolo betrokken bij de organisatie van een oecumenische dienst in Amsterdam. „Ik vond dat behalve een predikant ook een imam en een rabbijn het woord moesten voeren”, zegt hij. Hij kreeg zijn zin. De imam distantieerde zich van de aanslagen. Zo ging dat niet in een televisieforum waaraan Ruffolo in deelnam. Tot zijn afgrijzen hoorde hij mensen beweren: Ik vind het goed wat er is gebeurd en ik sta erachter. Nadat de presentator zich tot hem richtte, was Ruffolo bekomen en kon hij rustig antwoorden. „Dit is helemaal niet goed. De aanslagen komen voort uit een gebrek van respect voor de waarden en de normen van de ander.”
Psychologisch
Ruffolo benadrukt dat networking (netwerken in gewoon Nederlands) een middel is om mensen echt te leren kennen. „Op het moment dat je een ander beter leert kennen, gun je hem iets, bijvoorbeeld een order of een opdracht. Dat gunnen kan alleen komen als je de waarden en normen van een persoon weet. Als je weet hoe iemand in elkaar steekt, gun je hem alles. Je ontdekt dat je veel gemeenschappelijk hebt en dat je veel kunt delen.”
Dat is meteen een belangrijk aspect van 11 september. „De mensen hadden vergeten de ander te respecteren. Elf september schudde de wereld wakker. Het kwaad kwam openbaar. Het richtte zich niet tegen het geloof, maar tegen de ander, wiens gras achter het hek kennelijk groener was dan bij jou. Als dat gebeurt, heb je geen oog voor de waterrekening van de buurman en ben je het respect voor de ander zijn waarden en normen kwijt. En dan is alles verloren.”
Ruffolo vertelt dat de zekerheid die er tot 11 september was, met één klap werd weggevaagd. „Je kunt in Nederland niet doen alsof er niets is gebeurd. Na 11 september is de zekerheid die je had, weggenomen. Het is hetzelfde als wanneer er iemand bij je inbreekt. Dan is je psychologische veiligheid weg.”
Geloof
Voor hemzelf betekende 11 september niet dat hij opeens bang werd. „Natuurlijk, ik ben Amerikaan, tegen wie de aanslagen waren gericht. Dat besef ik. Maar als je bang bent, kun je niet leven. Het leven is nu eenmaal geen gespreid rozenbedje. Je weet dat je altijd voorzichtig moet zijn. Als God beschikt dat mijn tijd op is, dan aanvaard ik dat - hoewel dat nu nog wel even mag duren, ik heb nog zoveel dingen te doen… Ik ga mijn dood niet bespoedigen door gevaarlijke dingen te doen. God heeft me een vrouw gegeven, vrienden en gaven om voor elkaar te zorgen. Elf september maakte mij heel bewust van dat soort dingen.”
Charles Ruffolo praat graag over zijn geloof. „Daar rust in Nederland een taboe op. Nederlanders doen vaak zo ongemakkelijk over geloof. Als je een moment stilte vraagt voor het eten, beginnen ze al te draaien. Dat vind ik jammer. Geloof mag best blijken uit je dagelijkse leven.”
Een ”prayer breakfast” dat hij twee jaar geleden wilde organiseren ter gelegenheid van de komst van de Amerikaanse tv-dominee Robert Schuller -dezer dagen overigens weer in Nederland-, ging wegens gebrek aan belangstelling niet door. „In Nederlandse ogen horen geloof en business strikt gescheiden te zijn. Maar hoe kun je zeggen dat je geloof niet bij je zaken kunt brengen? Ik vind dat een tamelijk zielige gedachte. Wees niet zo stijfjes, ga ergens enthousiast voor. Geloof betekent voor mij ook dat je een keus hebt gemaakt. Je bent verantwoordelijk voor wat je doet en niet doet.”
Brug
Elf september hield voor Ruffolo in dat je je in je naaste interesseert, in zijn geloof, zijn cultuur en zijn gedrag. Het Amsterdamse gemeenteraadslid Fatima Elatik, een moslimvrouw, kent hij goed. „Je vraagt naar het waarom van bepaalde dingen. Hoe beoordeelt Fatima de aanslagen? Als je ziet waarom moslims geen varkensvlees eten, waarom ze vasten, kun je vragen naar het waarom. Waarom is het hoofddoekje nodig? Waarom gelooft ze niet dat Jezus de zoon van God is? Als je het niet vraagt, weet je het niet. Je kunt 11 september gebruiken als een middel om te praten over je geloof. Het is een brug om over de kloof te springen. Ik kan beter dan daarvoor met een moslim praten.”
Ruffolo is als president van de Amsterdam American Business Club de drijvende kracht achter de herdenking die woensdag 11 september van 15.00 tot 17.00 uur wordt gehouden in het World Trade Center van Amsterdam. In aanwezigheid van burgemeester Job Cohen en de Amerikaanse consul-generaal Arnold Campbell in Nederland wordt dan kort stilgestaan bij wat er een jaar geleden op 11 september gebeurde. Een replica van 3 meter hoog van de Twin Towers zal worden onthuld. Ook kunnen aanwezigen hun ervaringen in een herinneringsboek schrijven, dat daarna aan de Amerikaanse ambassadeur in Nederland, Clifford M. Sobel, wordt overhandigd. „Om een indruk achter te laten.”