Zaterdag moet een grote dag worden. Op Schokland wordt een akkoord getekend. Een akkoord tussen de regering, verschillende maatschappelijke organisaties en bedrijven. Ook Woord en Daad is van de partij.Waarom Schokland? Omdat Schokland, een voormalig noodlijdend visserseilandje in de Zuiderzee, een symbool is van de diepe armoede die uit Nederland verdween. De bedoeling van het Akkoord van Schokland is het leveren van een extra inspanning om de in 2000 vastgestelde acht millenniumdoelen voor armoedebestrijding te halen. Een van de doelen is bijvoorbeeld dat in 2015 alle kinderen op de wereld toegang hebben tot basisonderwijs.

Kanttekeningen
Het stellen van doelen voor armoedebestrijding is zeker niet verkeerd. Toch heb ik vanaf het begin kanttekeningen geplaatst bij de millenniumdoelen. Ik noem er enkele:

Het zijn vooral wereldpolitieke doelstellingen, en ik wantrouw wereldpolitiek die een humanitair gezicht vertoont nog meer dan gewone politiek.

Ik vind de doelen te eenzijdig. Ze houden geen rekening met de omgeving van armoede en de randvoorwaarden waaraan voldaan moet worden om armoede daadwerkelijk tegen te gaan. Daarbij rekenen de doelen letterlijk niet met de gebrokenheid van de wereld en de zondigheid van mensen.

De doelen zijn te eenzijdig kwantitatief. Daardoor is het zeer de vraag of de doelen echt verschil gaan maken in het leven van armen.

De doelen dagen uit om vooral daar armoede te bestrijden waar relatief gemakkelijk resultaat gehaald wordt.

Toch gaan wij op onderdelen het Akkoord van Schokland tekenen. Waarom je handtekening plaatsen als je kanttekeningen hebt? Dat vraagt om uitleg. Die geef ik graag.

Kwaliteit
Het Akkoord van Schokland bevat vernieuwende elementen die mij ertoe brengen dat ik graag teken. En dat ik onze Nederlandse overheid steun waar dat kan in de strijd tegen armoede. Dat heeft te maken met het feit dat op de onderdelen die wij ondertekenen er een open oog is voor de ingewikkeldheid van de armoedebestrijding. Ook wordt bewust gekozen voor weerbarstige onderdelen van armoedebestrijding (onderwijs na een conflict, maar ook focus op Afrika). De verleiding om gemakkelijk te scoren, wordt weerstaan. Last but not least plaatst de Nederlandse overheid meer dan in het verleden het behalen van de doelstellingen in haar context.

Juist die laatste keuze laat zien dat de Nederlandse overheid zich niet blindstaart op getallen, maar ook kijkt naar de kwaliteit van armoedebestrijding. Dat uit zich bijvoorbeeld in de aandacht voor economische ontwikkeling, juist voor en in de omgeving van armen. Het uit zich ook in een integrale benadering van onderwijs, waarbij vakonderwijs een belangrijke schakel vormt tussen de kwetsbare doelgroep van de armen en de arbeidsmarkt. Dat zijn wat ons betreft juist accenten die de millenniumdoelen een hoger realiteitsgehalte geven.

Het zijn ook accenten die uiteindelijk wél verschil zullen maken in het leven van armen. Ik ben nog steeds niet optimistisch over het in kwantitatieve zin halen van de millenniumdoelen. Ik ben ook niet altijd overtuigd van de goede bedoelingen van de wereldleiders. Maar ik zie wel dat de Nederlandse invalshoek een verschil kan (en hopelijk zal) maken voor de armen die we voor 2015 wél bereiken. Juist voor die armen zal armoedebestrijding daardoor aan geloofwaardigheid winnen. Dat is wat we nodig hebben. De huidige Nederlandse insteek is wat mij betreft ook een welkome kritische insteek in de internationale discussie rond de millenniumdoelen.

Schokland is opgenomen in het vasteland. Mits de pompen blijven werken en het water buitendijks blijft. Ook daar zit veel symboliek in. Het akkoord kan alleen waar worden als arme landen geen eilanden meer zijn. En als we blijvend inspanningen leveren om Schokland niet weer een eiland te laten worden. Anders zakt Schokland weg in de bodem. Ik hoop van harte dat die symboliek niet opgaat voor de goede intenties van vandaag.

De auteur is directeur van Woord en Daad.