De aanslag had omstreeks negen uur ’s ochtends lokale tijd plaats. Het is nog onduidelijk hoe de aanslagplegers de politiebewaking op het terrein hebben weten te omzeilen.In februari 2006 werd de karakteristieke gouden koepel van de moskee al met een aanslag verwoest, een daad die in de maanden daarop een golf van sektarisch geweld tussen sjiitische en soennitische moslims veroorzaakte. Sjiieten negeerden de oproepen tot kalmte en op de dag na de verwoesting van de koepel vonden bijna 140 soennieten de dood. De moskee bleef sinds die aanslag gesloten voor publiek en werd door de politie streng bewaakt.

Na afloop van de aanslag vuurden de agenten bij het heiligdom in de lucht om omstanders op afstand te houden, terwijl zij wachtten op versterking van het leger en de politie. Volgens een medewerker van premier Nouri al-Maliki zit al-Qaida achter de aanslag. Al-Maliki, zelf een sjiiet, overlegde woensdag met zijn ministers en veiligheidsadviseurs hoe een mogelijke uitbraak van geweld voorkomen kan worden. Hij verzocht het Amerikaanse leger onmiddellijk troepen te sturen naar Samarra, een stad bijna 100 kilometer ten noorden van Bagdad.

De invloedrijke sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr, wiens Mahdileger voor een groot deel van het sektarische geweld verantwoordelijk wordt gehouden, riep na de aanslag op tot drie dagen van en vreedzame protesten. „Laat het Allahu Akbar (Allah is groot) klinken vanaf soennitische en sjiitische moskeeën”, zei Al-Sadr vanuit de stad Najaf.

In de Askariya-moskee liggen twee imams uit de negende eeuw begraven, allebei afstammelingen van de profeet Mohammed. Hun verdwenen zoon en kleinzoon, Mohammed al-Mahdi, geldt als de ”verborgen imam”, die volgens sjiieten eens zal terugkeren om een einde te maken aan alle onrecht in de wereld. Een aanslag op een zo belangrijk sjiitisch heiligdom kan de sektarouw.rische spanningen in Irak alleen maar verder vergroten.