Honderdduizenden hoogopgeleide Zuid-Afrikanen, vooral blanken, verlieten het land tijdens de gewelddadige periode na de apartheid. Zuid-Afrika wil hen terug om de uitvloei van kennis te keren.In het zaaltje zitten zo’n 200 Zuid-Afrikaanse expats bij elkaar. Ze krijgen een korte zwart-witfilm te zien met een duidelijke boodschap: als je een beter Zuid-Afrika wilt, kom dan terug naar huis en help het bouwen.

”Homecoming Revolution” organiseert dit soort bijeenkomsten in Europa, Australië en Nieuw-Zeeland. Vanaf deze maand ook in het Midden-Oosten, met als eerste deze actie in Dubai. In totaal hoopt Zuid-Afrika zo meer dan een miljoen mensen terug te lokken.

Hoeveel van de 36 miljoen Zuid-Afrikaanse staatsburgers precies in het buitenland wonen, weet niemand, maar het zijn er honderdduizenden. Ze wonen vooral in Europa, Azië en het Midden-Oosten. Om de braindrain van Zuid-Afrika op te lossen, heeft het land volgens Homecoming Revolution de keus uit het aantrekken van gekwalificeerde immigranten, of -en dat heeft de voorkeur- het aanmoedigen van landgenoten uit het buitenland om terug te keren.

Zuid-Afrikaanse overheidsbeambten benadrukken dat het land gastheer wordt van de wereldkampioenschappen voetbal in 2010 en vinden de tijd rijp om de boodschap uit te dragen dat de donkere dagen voorbij zijn. Volgens hen zijn er vele nieuwe mogelijkheden en is er geen discriminatie tegen blanken meer.

De kans dat je als blanke wordt vermoord is maar een derde van die van een zwarte, verzekert de spreker van dienst, de Zuid-Afrikaanse auteur Guy Lundy, het overwegend blanke publiek in Dubai.

De expats krijgen ook een reeks bemoedigende cijfers over economie en werkgelegenheid voorgeschoteld. De Zuid-Afrikaanse economie is de afgelopen 33 kwartalen telkens gegroeid en de werkloosheid onder blanken bedraagt amper 5 procent (tegenover 31 bij de zwarten).

De Zuid-Afrikaanse overheid wil voor de Wereldcup meer dan 400 miljard rand (41 miljard euro) besteden aan infrastructuurprojecten.

„We zoeken opgeleide mensen voor de bouw, financiën, management”, zegt Vicki Marias-Swanepoel, general manager van Professional Assignments Group, een rekruteringsagentschap aanwezig op de bijeenkomst.

De organisatoren hebben geen cijfers over het aantal expats dat al heeft beslist terug te keren. In het zaaltje in Dubai zitten zowel mensen die al eerder beslisten terug te keren als mensen die dat helemaal niet van plan zijn.

„Mijn vrouw en ik hebben al enkele jaren geleden beslist dat we terugkeren, en ik ben hier om te netwerken”, zegt Mark Kotze, die al tien jaar in het Midden-Oosten werkt. „Geld is zeker een stimulans. Wat betreft levensstandaard, ken ik geen andere plek waar je evenveel krijgt voor je geld.” Kotze maakt zich ook geen zorgen over discriminatie. „Ik denk dat je niets te vrezen hebt als je een goed opgeleide blanke bent in de dertig of in de veertig. Als je een blanke arbeider bent, of als je ouder dan vijftig bent, ja, dan misschien wel.”

De misdaadcijfers zijn de afgelopen tien jaar dan wel gedaald, de hoofdstad Johannesburg stond tot voor kort bekend als ”de moordhoofdstad”. Een daling maakt het daarom nog niet veilig genoeg, zeggen velen. „Als je mensen kent die vermoord zijn of beroofd met een geweer op zich gericht, is het niet geruststellend te horen dat de economie erop vooruitgaat”, zegt een deelnemer, die zijn naam niet in de pers wil.

Velen vinden de voorwaarden voor ondernemers, zoals de verplichte zwarte zakenpartner in nieuwe ondernemingen, geen goed idee. „Het helpt niet te zeggen dat ik naar huis moeten komen als je tegelijk zegt hoeveel blanke, zwarte en gekleurde mensen ik moet werven’’, zegt een twijfelaar. „Ik ben nog niet overtuigd.”