Dat zei prins Willem-Alexander dinsdagmiddag in zijn toespraak voorafgaand aan de uitreiking van de Appeltjes van Oranje, een jaarlijkse prijs van het Oranje Fonds. De Appeltjes gaan jaarlijks naar instellingen en personen die zich inzetten voor het maatschappelijk welzijn en voor betere sociale banden in de samenleving. Dit jaar was het thema ”De Beste Maatjes”.

De prins benadrukte het belang van elkaar te helpen. „Hoe waardevol en hoe nodig instanties ook zijn, ze kunnen nooit een gemis aan menselijk contact goedmaken. Ze halen je niet uit de put. Je kunt niet met ze lachen. Je kunt er niet mee voetballen of koffiedrinken of tot diep in de nacht doorpraten.” Het gewone contact met mensen die het moeilijk hebben geeft het beste resultaat bij maatjesprojecten, aldus de prins.

Verder zijn positieve prikkels erg belangrijk, benadrukte de prins tijdens de feestelijke bijeenkomst in Paleis Noordeinde in Den Haag. „Belangstelling, aanmoediging en ondersteuning geven de mensen power. Ze hebben veel meer effect dan correctie en straf.”

Een derde succesfactor voor een maatjesproject is de gelijkwaardigheid tussen de vrijwilliger en degene die de begeleiding krijgt. „Het is tweerichtingsverkeer. Je neemt er beiden iets van mee.”

Maatje betekent niet alleen vriend, maar ook metgezel, zei de prins. „Je bent samen op weg. Je helpt elkaar vooruit. Ook als er hobbels op het pad zijn. Ook als het donker wordt of als het begint te regenen. Of als een van beiden struikelt.”

De prins verwees naar zijn sociaal betrokken grootmoeder. Koningin Juliana „verstond de kunst om dit soort dingen heel kernachtig te zeggen. Zij zei ooit eens in een kersttoespraak: „Het is diep eenvoudig dat twee meer kunnen dan één.””

Zelf maakte de prins voor het eerst kennis met een maatjesproject in de jaren tachtig, vertelde hij zijn gehoor, onder wie koningin Beatrix. „Ik had toen een ontmoeting met een aantal buddy’s van mensen die leden aan een geheimzinnige nieuwe ziekte: aids. Die ervaring heeft een grote indruk op me gemaakt.”

De prins verving zijn vrouw bij de uitreiking. Prinses Máxima was thuis bij de pasgeboren prinses Ariane. „Als haar maatje heb ik haar al die jaren vanaf de eerste rij ondersteund. En dus mag ik het vandaag zelf eens proberen.”

De prins overhandigde de prijzen aan het nazorgtraject van Stichting Exodus Nederland, die zich inzet voor hulp aan ex-gevangenen die begeleiding nodig hebben bij hun terugkeer in de maatschappij. Directeur Rien Timmer: „De prijs betekent een enorme erkenning voor het belang dat mensen zich vrijwillig inzetten om ex-gedetineerden hun plekje in de samenleving weer te laten innemen zonder terugval in oud gedrag.”

Een ander Appeltje van Oranje ging naar de Stichting Vriendendiensten in Zeist. Vrijwilligers van de stichting proberen mensen met psychische problemen te begeleiden en op te vrolijken door dingen met hen te ondernemen.

Koningin Beatrix heeft voor het beste project één wat groter Appeltje ontworpen. Dat ging dit jaar naar de Stichting Welzijn Helmond. In de Brabantse stad proberen coaches te voorkomen dat vmbo-leerlingen ontsporen of voortijdig de school verlaten.