Extremisten in Turkije doden drie christenen
ISTANBUL - Moslimextremisten hebben woensdagmiddag het personeel van een Bijbelwinkel annex -uitgeverij in de stad Malatya in Zuidoost-Turkije aangevallen en daarbij drie personeelsleden om het leven gebracht door hun de keel door te snijden.
Een andere man raakte gewond toen hij uit het raam van de tweede verdieping sprong. Hij werd met hoofdletsel naar een ziekenhuis overgebracht. Onderzocht wordt nog of deze man slachtoffer is of dader.Een van de slachtoffers was een Duitser, verklaarde de Duitse ambassadeur Eckart Cuntz. Het persbureau Anatolia identificeerde de man als de 46-jarige Tilman Ekkehart Geske.
De handen en de benen van de drie slachtoffers waren vastgebonden, aldus persbureau AP. Een van hen leefde nog en werd naar een ziekenhuis overgebracht, maar stierf daar na aankomst, zei gouverneur Ibrahim Dasoz. De twee andere slachtoffers waren Turks, aldus Dasoz, die ook nog wist dat Geske sinds 2003 in Malatya woonde.
De politie arresteerde inmiddels tien verdachten en onderzoekt of de man die uit het raam sprong een van de daders kan zijn. Dasoz zei dat de man kennelijk uit het raam was gesprongen in een poging aan arrestatie te ontkomen.
Anatolia meldde dat de vijf verdachten die woensdag werden opgepakt, allen 19 of 20 jaar oud zijn, vrienden van elkaar zijn en bezig waren zich voor te bereiden op het toelatingsexamen voor de universiteit. Zij hadden allen een brief bij zich met als tekst: „Wij vijf zijn broers. Wij gaan onze dood tegemoet. We zullen vermoedelijk niet terugkeren.”
Algemeen directeur Hamza Ozant van de uitgeverij Zirve zei tegenover CNN Türk dat zijn werknemers recentelijk waren bedreigd. Hij kon geen nadere details verstrekken.
Nationalisten hadden eerder bij Zirve gedemonstreerd tegen de verspreiding van Bijbels. Zij verweten Zirve moslims tot het christendom te willen bekeren. Malatya staat bekend als een broeinest van nationalisme en is de geboorteplaats van Mehmet Ali Agca, die in 1981 een mislukte moordaanslag pleegde op paus Johannes Paulus II.
Commentatoren zeiden dat de wijze van optreden van de extremisten doet denken aan een lokale islamitische beweging, de Turkse Hezbollah, die haar slachtoffers niet zelden vastbindt om ze vervolgens te martelen. Ook CNN-Turk meldde dat de politie onderzoekt of de moordpartij het werk kan zijn van deze Koerdisch islamitische groepering, die een kalifaat wil vestigen in het zuidoosten van Turkije. De beweging ontleent haar naam aan de Libanese Hezbollah, maar onderhoudt daar geen banden mee.
In het seculiere maar islamitische Turkije zijn christenen, die 1 procent van de bevolking uitmaken, sporadisch het slachtoffer van geweld. In februari 2006 schoot een Turkse tiener een rooms-katholieke priester dood. Later dat jaar werden twee priesters aangevallen. Vorig jaar gingen tienduizenden Turken de straat op om te protesteren tegen het bezoek van de paus. Eerder dit jaar werd de Armeense christen en journalist Hrant Dink vermoord.
In de christelijke wereld is geschokt gereageerd op de moordpartij in Malatya. „We hopen dat de autoriteiten er spoedig in slagen de toename van extremisten die op deze wijze de religieuze en etnische minderheden in Turkije terroriseren, een halt toe te roepen”, verklaarde directeur Stuart Windsor van de mensenrechtenorganisatie Christian Solidarity Worldwide.
De raadsvoorzitter van de Evangelische Kerk in Duitsland, bisschop Wolfgang Huber, sprak eveneens zijn diep medeleven met de achterblijvenden uit. „De Bijbel bevat het Woord des levens. Als mensen dit Woord aan anderen aanbieden, mag dit nooit een reden zijn hun lijf en leven te bedreigen.”
Ook drs. C. W. Rentier, directeur van de stichting Evangelie & Moslims in Amersfoort, gaf woensdag aan „geschokt” kennis te hebben genomen van de moord op de drie christenen, „van wie wij één Turkse broeder, Necati Aydin, persoonlijk kennen. Wij hopen en bidden dat dit een incident is en dat de voorzichtige openheid in Turkije voor etnische en religieuze minderheden zich niet op een keerpunt bevindt.”
SGP en ChristenUnie hebben inmiddels kamervragen over de zaak gesteld aan de minister van Buitenlandse Zaken. De Kamerleden Wilders en De Roon van de Partij Voor de Vrijheid meldden donderdagmorgen vragen te hebben gesteld aan staatssecretaris Timmermans voor Europese Zaken.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Abdullah Gül zei donderdagmorgen dat het internationale aanzien van Turkije door de aanslag in beschadigd. Hij zei dat de terreuractie tegen de „traditie van tolerantie en tegen de stabiliteit van Turkije was gericht”. Turkije wil graag toetreden tot de Europese Unie.
