Defensie moet de komende vier jaar ongeveer 500 miljoen euro bezuinigen. De investeringsstop geldt voorlopig tot 1 november.

Een vacaturestop zoals op het ministerie van Justitie, is bij Defensie niet aan de orde. De werving van personeel, waar bij Defensie een structureel tekort aan is, gaat door.

Ook investeringen waarvoor al contracten zijn afgesloten, gaan gewoon door. Maar er worden geen nieuwe verplichtingen aangegaan. „Er wordt bij wijze van spreken geen pennetje meer gekocht”, zegt een woordvoerder.

Alle materieelprojecten zullen tegen het licht worden gehouden. „Het is vaak duur spul en we moeten dat tegenover de belastingbetaler kunnen verantwoorden”, zegt Van der Knaap later deze week in de Defensiekrant.

Vorige week werd al duidelijk dat de nog door het vorige kabinet geplande aanschaf van zware houwitsers (voor 422 miljoen euro) op de tocht is komen te staan. Van der Knaap laat uitzoeken of de kanonnen nog kunnen worden afbesteld of om minder houwitsers aan te schaffen, of om later tot de koop over te gaan.

PvdA-Tweede-Kamerlid Timmermans is „zeer tegen” op de ’kaasschaafmethode’ voor bezuinigingen. Hij noemt de bezuinigingen „hap-snap en demoraliserend voor het personeel”.

Timmermans is voorstander van het afstoten van complete taken. „De onderzeebootdienst bijvoorbeeld. Twee van de vier onderzeeërs liggen permanent aan de kade omdat er te weinig personeel is. Dat kost klauwen met geld. En de artillerie, kunnen we die taken niet met Duitsland verdelen?”

Ook de huidige luchtmobiele brigade kan volgens Timmermans worden aangepast. „Er zijn veel te veel helikopters. Laten ze de taken delen met de lichte infanterie van de mariniers.” Hij vraagt zich hardop af of de haast waarmee het JSF-dossier werd afgerond, „mede is geïnspireerd” door de dreigende bezuinigingen die nu genomen moeten worden. „Zijn de huidige bezuinigingen het gevolg van het regeerakkoord of zijn het de rokende puinhopen van de vorige minister De Grave?”

Ook voor het personeel zullen de bezuinigingen gevolgen hebben. Van der Knaap liet het personeel bij Defensie woensdag weten dat hij gedwongen ontslagen wil voorkomen. Maar toch moeten er mogelijk tussen de 3000 en 4000 functies verdwijnen. Defensie hoopt dat dat kan via natuurlijk verloop en door defensiepersoneel aan een baan elders te helpen.

Bij voorzitter Heerts van de vakbond AFMP beginnen alle alarmbellen te rinkelen. „Gedwongen ontslagen is onaanvaardbaar. Dan breekt de pleuris uit.” Hij verwijt de nieuwe bewindslieden op Defensie dat zij niet eerst de bonden hebben geïnformeerd over de investeringsstop en de plannen voor het personeel.

Heerts vindt verder dat er een nieuwe defensienota moet komen. „Het Nederlands leger moet kleiner en fijner. De bewindslieden moeten prioriteiten aangeven en stoppen met de ’kaasschaafmethode”.

Ook voorzitter Debie van de vakbond VBM/NOV noemt het opheffen van duizenden functies „onaanvaardbaar”. Volgens hem liggen de totale bezuinigingen bij Defensie zelfs nog een stuk hoger: omstreeks 1 miljard euro. „Wij weten nu dat deze regering over veiligheid hooguit een beperkte visie heeft; het gaat haar meer om de veiligheid van de burger dan de veiligheid in nationaal en internationaal verband”, aldus Debie.