Tot nu toe koos deze EU-partner voor een afwerende opstelling ten aanzien van plannen voor een gemeenschappelijke constitutie. Uit een redevoering van Straw voor zakenlieden in Edinburgh blijkt echter dat de opvatting van de regering in Londen op dit terrein verandert.

De bewindsman pleitte voor een beperkte opsomming van uitgangspunten, die in heldere taal omschrijven wat de Unie inhoudt en op welke terreinen zij bevoegdheden heeft. Een dergelijk document zou naar zijn mening het vertrouwen van de burgers in de EU en haar instellingen, die zij veelal ervaren als ver van hun bed en bureaucratisch, kunnen herstellen. „Europa ziet zich geconfronteerd met een identiteitscrisis”, constateerde Straw. „We dienen ervoor te zorgen dat het beter wordt begrepen.”

Hij hamerde erop dat in de beoogde grondwet moet staan dat de primaire macht bij de nationale overheden berust. Brussel mag er alleen aan te pas komen als dat duidelijk in het voordeel van de afzonderlijke lidstaten is, zoals bij de strijd tegen de misdaad en de illegale immigratie. Daarmee gaf hij aan dat zijn land huiverig blijft ten aanzien van het overhevelen van zeggenschap naar een hoger niveau. De minister wil een strikt toezicht op het handhaven van het subsidiariteitsbeginsel.

Binnen het traditioneel eurosceptisch ingestelde Verenigd Koninkrijk leeft sterk de vrees dat een gezamenlijke constitutie een stap zal zijn in de richting van een superstaat die veel macht naar zich toetrekt. Vanuit de Conservatieve Partij kwam er onmiddellijk scherpe kritiek op de opmerkingen van de zijde van de sociaal-democratische regering-Blair. Een woordvoerder sprak van „een uitverkoop van Britse belangen.”

Momenteel beraadslaagt een zogenaamde conventie, met afgevaardigden van de Europese instellingen en de nationale regeringen en parlementen, over voorstellen voor een radicale hervorming van de gemeenschap. Daarbij is ook de vraag aan de orde of er een grondwet moet komen. De werkgroep, onder voorzitterschap van de vroegere Franse president Giscard d’Estaing, zal volgend voorjaar haar conclusies presenteren.