„De boodschap is dat de armste mensen die het minst bijdragen aan het klimaatprobleem de hardste klappen krijgen”, aldus Helmer. „Het is een taak van het Rode Kruis om kwetsbare mensen te helpen, met name in rampsituaties. En in dit geval weten we dat het eerst nog slechter wordt voordat het op zijn vroegst over 25 jaar beter begint te gaan”.Het eerste, in februari verschenen VN-rapport beschreef, harder dan ooit, de invloed van de mens op de opwarming van de aarde. In het tweede document wordt gewaarschuwd voor het uitsterven van dier- en plantensoorten. Ook de gezondheid van mensen loopt gevaar. Omdat de woestijn verder oprukt, neemt het risico op hongersnood toe. Vooral mensen in de armste gebieden kunnen slachtoffer worden van hitte en ondervoeding.

Madeleen Helmer ziet de voorspelde klimaatverandering als een mondiaal probleem met lokale gevolgen. „Een ramp wordt alleen groot als mensen worden verrast. Wij proberen gemeenschappen voor te bereiden op bijvoorbeeld extreme wateroverlast. In Vietnam, Bangladesh en Mozambique heeft dat redelijk resultaat. In Bangladesh oefenen comités met elkaar en daar kunnen nu in korte tijd 1 miljoen mensen worden geëvacueerd. Dat is goed als je weet dat de intensiteit van cyclonen gaat toenemen. In Mozambique wordt ingespeeld op overstromingen door bijvoorbeeld het zaaigoed in hoger gelegen gebied op te slaan. Met een goed waarschuwingssysteem kunnen we de gevolgen zo beperken”.

Maar daarvoor zal het Rode Kruis wereldwijd veel meer vrijwilligers nodig hebben. „Toen we hiermee begonnen vond ik het moeilijk om collega’s te vragen zich met het klimaat te gaan bezighouden terwijl ze hun handen al vol hadden aan malaria, hiv, aids of conflicten. Maar we moeten ons aanpassen aan de veranderende klimaatomstandigheden. Mensen veroorzaken dit probleem en mensen bereiden zich ook voor op de gevolgen. Ik vind niet dat we achter de feiten aan lopen, wij zorgen juist steeds meer dat mensen zijn voorbereid en zichzelf kunnen helpen”.

Volgens het Rode Kruis kwamen de gevolgen van hevige stormen en overstromingen in 2005 op 160 miljard dollar, waarvan 125 miljard op het conto van de orkaan Katrina kwam. „De kosten liggen vooral op het noordelijk halfrond, maar in het arme zuiden kosten extreem en veranderlijk weer levens en welvaart”. Helmer: „Wij hopen dat overheden veel meer geld gaan vrijmaken om het risico op rampen te verminderen, want de gevolgen van klimaatverandering zijn een flinke aanslag op de ramphulpverlening”.

Het Rode Kruis heeft ook oog voor de gevolgen van klimaatveranderingen in Nederland. „Deskundigen geven aan dat er vaker een hittegolf komt. De laatste Vierdaagse in Nijmegen maakte duidelijk dat een hittegolf risico’s met zich meebrengt. Daarbij komt dat er in Nederland 2,3 miljoen mensen van 65 jaar en ouder zijn die risico lopen tijdens extreme hitte. Dat is de reden dat het ministerie van Volksgezondheid nu aan een hitteplan werkt”.

Helmer signaleert dat ook na overstromingen in Duitsland maatregelen volgden. „Natuurlijk is dat legitiem, maar het is ook een beetje ’eigen dijken eerst’. We weten dat de hardste klappen ergens anders vallen. Onze zorg is dat de verantwoordelijkheid wordt genomen om mensen te beschermen die buiten hun schuld het hardst worden getroffen”.