Van Bommel zoekt naadje van de kous
DEN HAAG - De Tweede Kamer is correct geïnformeerd over het kabinetsbesluit om de oorlog in Irak in 2003 te steunen, vinden de ministers Verhagen (Buitenlandse Zaken) en Van Middelkoop (Defensie). VVD-Kamerlid Van Baalen is het daar helemaal mee eens. SP’er Van Bommel absoluut niet.
Van Baalen en Van Bommel zijn het zelden eens. En zeker niet als het gaat over de besluitvorming van de toenmalige kabinetten-Balkenende om de inval van de VS in Irak te steunen. De liberale defensiewoordvoerder meent dat de regering, waarvan de VVD rond 2003 deel uitmaakte, de Kamer altijd „zo volledig als mogelijk” heeft geïnformeerd.Zijn socialistische collega zet juist grote vraagtekens bij de informatievoorziening door het kabinet. „De regering had de Kamer beter kunnen en moeten inlichten”, zegt hij. In elk geval over het verzoek van de VS aan Nederland om militaire middelen te leveren voor de oorlog. Het tv-programma KRO Reporter meldde 25 maart dat Amerika Nederland in 2002 een uitgebreid verlanglijstje had gestuurd, waarin het land onder meer vroeg om Apachegevechtshelikopters. De regering lichtte de Kamer niet in over het complete verzoek, maar meldde slechts dat het kabinet van plan was de VS overvliegvergunningen te verlenen en de doorvoer van militaire goederen te faciliteren.
Van Baalen kan daar begrip voor opbrengen. Landen doen gewoonlijk eerst een informeel verzoek om bijstand, legt hij uit. Dat verzoek wordt pas concreet als duidelijk is wat het andere land wil bijdragen. Zo is het ook nu gegaan, stelt de VVD’er. Na het informele verzoek om militaire middelen volgde een formeel verzoek om toestemming voor overvliegbewegingen en doorvoer van goederen. Dat laatste verzoek is netjes aan de Kamer doorgegeven.
Van Bommel verwijt de regering dat het kabinet al enkele maanden eerder serieus rekening hield met een inval in Irak dan de Kamer is gemeld. Het kabinet bestrijdt die lezing in een brief die Verhagen en Van Middelkoop gisteren naar de Kamer hebben gestuurd. De toenmalige regering heeft volgens hen destijds louter scenario’s verkend.
Uit onvrede over de in zijn ogen gebrekkige informatievoorziening aan de Kamer zal Van Bommel morgen in het Kamerdebat over Irak weer aandringen op een onderzoek naar de besluitvorming door het kabinet. De regering is in zijn ogen medeverantwoordelijk voor de inval in Irak, die de toenmalige VN-secretaris-generaal Kofi Annan „illegaal” noemde. „Als het kabinet niets te verbergen heeft, waarom mogen wij dan niet alle documenten inzien?”
Van Baalen vindt een onderzoek „overbodig” omdat „wij er niet van overtuigd zijn dat de Kamer niet goed is geïnformeerd.” De liberaal betwijfelt of het de SP erom te doen is de waarheid boven tafel wil krijgen. „Die staat al in de Handelingen van de Kamer.” Een onderzoek is verder „niet relevant” omdat Nederland de inval in Irak niet militair, maar alleen politiek steunde.
De VVD’er wijst nog op de parlementaire enquête naar de vliegramp in de Bijlmermeer. „Vooraf deden toen allerlei complottheorieën de ronde, maar die bleken niet te kloppen. Zoiets moet je niet nog een keer willen.” Van Bommel ziet dat anders. „Bij de Bijlmerenquête zijn belangrijke gegevens boven tafel gekomen, bijvoorbeeld over de gezondheidssituatie van omwonenden, waarna effectief is opgetreden.” Principiëler nog: „In zaken van oorlog en vrede moet je het naadje van de kous willen weten.”