Hij zei dit maandag in Utrecht tijdens het symposium ”Goed of fout”, dat ging over het leren spreken over tegenstellingen en het waarderen van verschillen binnen gemeenten en parochies. Het symposium werd georganiseerd door het Platform Church Mediation & Mediation Service.Delleman vindt het vreemd dat kerken zo krampachtig met conflicten omgaan. Verschillen worden al gauw onbeheersbaar, maar ze kunnen volgens hem juist goed zijn als ze constructief opgelost worden. Een conflict -twee waarheden die niet in één verhaal passen- kan energie opleveren. „Als er helemaal geen tegenstellingen zijn, bestaat het gevaar van inslapen. Bij een optimaal conflictniveau gaat het om het samen bedenken van oplossingen voor verschillen, waardoor groei ontstaat.”

Het is dus, aldus Delleman, helemaal geen probleem om over verschillen te debatteren en te discussiëren. Het kan heel goed werken, als daar positieve emotie bijkomt. „Het probleem ontstaat als de tegenstellingen in het emotionele vlak getrokken worden en mensen negatief doen over anderen of beginnen te schelden. Maar ook dan bestaat de mogelijkheid om eruit te komen. Zodra je in de strijdfase terecht gekomen bent, is er geen weg terug. Dan halen mensen alles uit de kast om elkaar kapot te maken.”

Volgens Delleman is het nodig om een conflict te de-escaleren en terug te brengen tot de rationele fase. Dat kan vaker dan velen denken. „We denken vaak dat het gaat om een relatieconflict, terwijl het een zakelijk conflict is.”

Een conflict in de kerk oplossen is heel moeilijk, omdat de kerk de traditie mist om zaken te de-escaleren, stelt Delleman. „Als iemand iets een conflict noemt, wordt de ander boos en heeft de emotie zijn intrede gedaan. Het is ook wel te begrijpen, omdat de taak van de kerk en de manier waarop we tegen relaties aankijken door elkaar lopen.”

De mediator vindt het belangrijk om dingen open tegen elkaar te zeggen, ook in de kerk. „De gedachte is dat je in een kerkelijke omgeving geen ruzie mag maken. Dat is de paradox van de naastenliefde. Onder het mom van naastenliefde worden dingen verzwegen. Dat lijkt mooi, maar het is heel gevaarlijk. Als je zulk soort dingen laat sudderen, woekeren ze ondergronds voort.”

Hij noemt het voorbeeld van iemand die organist was in een kerk waar de regels niet bespreekbaar waren. Die man was het met bepaalde dingen niet eens, maar hield aanvankelijk zijn mond en toen hij er ten slotte toch over begon, kon hij vertrekken. Hij ging naar een andere kerk, maar vond er zijn draai niet, omdat hij er geestelijk niet thuishoorde.

Delleman bepleit mediation als het conflict niet meer in de kerkenraad of in de gemeente opgelost kan worden. Een mediator is een onafhankelijke persoon die helpt bij het weer begrip krijgen voor elkaar.

„De mensen vallen van hun stoel als ze het echte verhaal van de ander horen. Mensen zijn miskend of voelen zich tekortgedaan. Na een aantal gesprekken blijven die zaken over, waarover het echt gaat en daarover onderhandelen de partijen in gezelschap van de mediator.”

Het inschakelen van een mediator is te verkiezen boven de gang naar de rechter en ook boven het alleen maar toepassen van regels, omdat er ruimte blijft voor het uiten van emoties en gevoelens, aldus Delleman.

Hij pleit ervoor dat kerken preventief leren omgaan met verschillen. Dat kan bijvoorbeeld door het organiseren van discussies over zaken die er echt toedoen en die kunnen leiden tot verbeteringen. Ook is het mogelijk een kerkenraadsvergadering te laten leiden door een technisch voorzitter in plaats van door de predikant, aldus Delleman.