La Croix
Elk tijdperk vraagt om een andere politiek. Ook in dat opzicht is het tijdperk-Chirac ten einde, schrijft het Franse dagblad La Croix. Gezegd, het is gezegd. En dat verandert alles. Ook al leek de lang volgehouden spanning kunstmatig, het was Jacques Chirac zelf die zijn vertrek moest aankondigen. Als een soevereine beslissing. Hij heeft het gedaan, gisteravond, voor de televisie, plechtstatig. En hoewel het nu nog niet de tijd is voor een slotevaluatie, betekent het vertrek van de 74e jarige Chirac een keer voor de Franse politiek.

Na twaalf jaar aan het Elysée laat het staatshoofd een erfenis vol tegenstellingen na. Zijn grootste durf is het verzet geweest tegen de oorlogsambities van George W. Bush in Irak. Op binnenlands gebied heeft Chirac in zijn gedrag een politiek voluntarisme aangenomen, waarmee hij zelden de beoogde resultaten bereikte. Zijn slogan uit 1995: ”strijd tegen de sociale breuk” stond even stevig als ”de breuk met het kapitalisme” die twintig jaar eerder beloofd was door François Mitterrand. In beide gevallen openden deze vindingen voor hen de deuren van het Elysée. Het was een ander tijdperk.

Wat de huidige verkiezingen betreft: de Franse politiek gaat nu opnieuw een nieuwe periode in. Deze generatie vraagt weer om een andere benadering. Dit keer directer en ingetogener, maar, kan men hopen, ook meer in rapport met onze tijd, en met meer draagvlak in de samenleving.

Frankfurter Allgemeine
De FAZ maakt in een commentaar kort de balans op van twaalf jaar Jacques Chirac.

„Precies veertig jaar geleden werd Jacques Chirac afgevaardigde van de Nationale Vergadering. Van toen af had hij 28 jaar nodig om staatspresident te worden. In deze tijd diende hij zijn vier voorgangers, van De Gaulle tot Mitterrand, als staatssecretaris, minister of premier - en regeerde daarnaast achttien jaar lang in het Hôtel de Ville in de stad Parijs.

Zondagavond kondigde Chirac aan, waar allang niemand meer aan twijfelde: de 74 jaar oude president gaat op zoek naar een leven na de politiek. Nadat hij het in zijn eerste, zevenjarige ambtsperiode voor een groot deel met een socialistische regering moest redden, werkte de herverkiezing in het duel met Jean-Marie Le Pen als een bevrijding.

In de confrontatie met Amerika wierp Chirac zich in zijn ”quinquennat” nog eenmaal op als de held van de jeugd. Maar toen ontglipte hem de macht: het verloren EU-referendum, de rellen in de banlieue en het massieve protest tegen een gematigde arbeidsmarkthervorming staan daarvoor.

Lang heette het dat Chirac liever de socialiste Royal de sleutels van het paleis zou geven dan zijn minister van Binnenlandse Zaken Sarkozy. Presidentsvrouwe Bernadette Chirac noemt hem een bruut sinds hij tijdens de verkiezingsstrijd van 1995 niet zijn begunstiger Chirac, maar zijn tegenstander Balladur steunde. Nu schijnt men in het Elyséepaleis de opstap van de centrumrechtse François Bayrou met een zeker welgevallen waar te nemen.”

Libération

De ”Don Juan van de politiek” wist twee keer op spectaculaire wijze de verkiezingen te winnen, maar zijn presidentschap is mislukt, schrijft de Franse krant Libération.

„Men heeft de gewoonte om te zeggen dat Chirac nooit zo goed is als in campagnetijd. Met een vleugje gemeenheid kun je daaraan toevoegen dat hij nooit zo slecht is als wanneer hij is gekozen. Twee keer achter elkaar -terwijl alle deskundigen hem verslagen achtten- wist hij op magistrale wijze de presidentsverkiezingen te winnen. Maar als president is hij twee keer mislukt. De balans van zijn twee termijnen is net zo bleek als zijn overwinningen briljant waren. In 1995 krijgt hij een Frankrijk in crisis, dat twijfelt aan zichzelf en zijn lot, ondergraven door de werkloosheid en slecht aangepast aan de uitdagingen van de komende eeuw. In 2007 laat hij een Frankrijk in crisis achter, dat twijfelt aan zichzelf en zijn lot, ondergraven door de werkloosheid en slecht aangepast aan de uitdagingen van de huidige eeuw. (…) Vol energie en warmte, van een geduchte intelligentie en met een brede culturele kennis -die beide zeer lang zijn onderschat-, onverschrokken bij tegenstand, vol van leven en enthousiasme was Jacques Chirac een Don Juan van de politiek. Hij heeft zijn leven doorgebracht met het veroveren van de hoogste posten. Maar als hij zijn prooi eenmaal had gegrepen, wist hij niet wat ermee te doen. Hij heeft Frankrijk verleid maar niet gelukkig gemaakt. Hij was de gejaagde man die niet van het moment wist te genieten, opgejaagd door een doel dat hij al voorbij de horizon voelde naderen. Politiek voorbij het gewone, was hij een reus van de verkiezing, maar een dwerg in de actie. (…)

Hij zal de geschiedenis ingaan als de man van de gebaren en niet van de wetten, zijn weigering om een pact te sluiten met het Front National, zijn erkenning van de misdaden van de Vichyregering, zijn steun aan Simone Veil door voor legalisatie van abortus te stemmen, zijn zichtbare afschuw van de doodstraf, zijn ongedwongen omgang met eenvoudigen.