Allemaal zaken die het beslist verdienen een rigoureuze financiële injectie te krijgen. Maar daar denken de machthebbers in Peking anders over. Bij een opkomende economische grootmacht hoort nu eenmaal een militair apparaat van statuur. Bovendien fungeert een sterk en modern leger ook nog eens als een nationaal symbool om trots op te zijn. Zó trots dat je je armoede even vergeet en verschillen in rijkdom tijdelijk wegvallen.Om die realiteit te verdoezelen, hebben de communistische partijbonzen de afgelopen jaren nog een ander middel van stal gehaald: socialistische retoriek. Ook deze week was de toespraak van premier Wen Jiabo doorspekt met socialistisch jargon. De retoriek moet verdoezelen dat de arme boerenbevolking helemaal geen prioriteit heeft bij de hoogste machthebbers. Als het gaat om de zorg voor de vaak straatarme en door de stedelijke elite uitgebuite plattelanders is er eerder sprake van halfslachtigheid en discriminatie bij de autoriteiten. Dit miljoenenleger van armoedzaaiers fungeert immers als een nuttig reservoir van goedkope arbeidskrachten, en die zijn broodnodig om de verrijking door de stedelijke elite in stand te houden. Vandaar dat het tot nu toe nooit is gekomen tot een rigoureuze keuze voor deze armen.

Toegegeven, er ging de afgelopen jaren steeds meer geld naar gezondheidszorg op het platteland, en zelfs de „2600 jaar” oude boerenbelasting -een molensteen om de nek van menig boerengezin- werd afgeschaft. Maar tot een wezenlijke verbetering van het boerenleven is het nog niet gekomen. De verhoging van de uitgaven ten bate van de boeren wordt meer ingegeven door vrees voor grootschalige sociale onrust dan dat er een hartelijke solidariteit uit spreekt.

De socialistische retoriek moet ook nog iets anders verbloemen, en dat is de oplevende ideologisering van de Chinese politiek. Binnen de partij krijgen hervormingsgezinde liberalen steeds meer te maken met de zogenaamde ”nieuwe linksen”, conservatieve krachten die ideologisch weerstand bieden tegen de kapitalistische wind die over China waait.

De afgelopen jaren hadden deze nieuwe linksen het vooral gemunt op pogingen van de autoriteiten om het privé-eigendom wettelijke bescherming te geven. Met hun verzet beweren de nieuwe linksen de arme bevolking te willen beschermen tegen de hebzucht van de kapitalisten, en de cijfers lijken hun daarin gelijk te geven: tussen de 40 en de 50 miljoen boeren raakten de afgelopen jaren hun land kwijt aan commerciële bedrijven. Wat deze conservatieve lieden er niet bij zeggen is dat vooral zijzelf profiteren van het staatseigendom van grond, omdat zij het zijn die willekeurig en zonder goede compensatie boeren van hun grond jagen. Boeren zijn daarom juist goed af met het doorvoeren van deze wettelijke bescherming.

De socialistische retoriek moet ten slotte ook nog iets anders verbloemen, en dat is het ondemocratische karakter van de Chinese politiek, waarop veel sociale wetgeving op de duur stukloopt. De bevolking heeft in China immers niets te vertellen, en daarom kunnen bestuurders en ambtenaren rustig hun gang gaan met asociaal beleid en corrupte praktijken. Niet aan de gedupeerde burgers, maar enkel aan hun superieuren zijn deze bestuurders verantwoording schuldig - en die vragen vooral hoge groeicijfers, geen investeringen in sociale programma’s.