Van Dijk hield dinsdagavond een lezing voor het Leidse CSFR-dispuut Panoplia. Dit dispuut organiseert een lezingencyclus rondom het thema ”Mens-zijn, hoofd, hart en hand”. Nadat in vorige lezingen een algemene introductie over het thema was gegeven en het rationele aspect van het mens-zijn aan de orde was gekomen, ging het in deze lezing over het hart.Van Dijk, directeur van de Evangelische Hogeschool (EH) en tevens docente massacommunicatie aan deze opleiding, ziet het vermogen om lief te hebben en de behoefte bemind te worden als kenmerkend voor het mens-zijn. Zij ging bijzonder in op de relatie geloof en gevoel.

Drie verlangens zijn volgens haar essentieel voor ieder mens: het verlangen naar iemand die ons onvoorwaardelijk liefheeft (onder wie God), het hebben van relaties met diepgang (waarbij verbondenheid en nabijheid centraal staan) en tenslotte het verlangen naar veiligheid en een eigen plek.

De EH-docente bestreed het indelen van de mensen in typische gevoelsmensen en typische verstandsmensen. Volgens haar is elk mens een gevoelsmens, alleen de manier van omgaan daarmee verschilt. Vanuit de Bijbel kan iedereen weten dat God Zelf weet heeft van menselijke emoties en daar alle ruimte voor biedt. Bijzonder in de Psalmen klinken allerlei soorten emoties, inclusief de diepste emotie van de angst, ongeremd door.

Ook uit het Nieuwe Testament blijkt dat het geestelijk leven en gevoelens niet van elkaar te scheiden zijn. Van Jezus lezen we dat Hij intens boos, verdrietig, verheugd en met innerlijke ontferming bewogen was. Blijkbaar gaf Hij onbekommerd uiting aan heftige emoties.

Maar hier bleef het niet bij: Jezus geeft opdracht aan iedere gelovige om naar diezelfde standaard lief te hebben. „Liefde was de drijfveer van Zijn leven. En omdat de kern van geloven de liefde is, mag op Gods liefdesverklaring niet met rationele argumentatie of formele formules gereageerd worden.”

Totale overgave
Geloven omschreef Van Dijk als totale overgave, met verstand en gevoel. Dat is het enig mogelijke antwoord op de liefdesverklaring die eerst van Gods kant uitging. Geloven is daarom niet zozeer een „denkpatroon”, maar heeft te maken met het zich toevertrouwen en wijden aan God, Die Zijn liefde aanbiedt in Zijn Woord. Uitsluitend verstandelijk reageren op een dergelijke liefdesverklaring zou ongepast zijn. God vraagt een algehele insluiting in je hart, aldus de EH-directeur.

Ook een uitsluitend gevoelsmatig reageren is niet juist, omdat het dan alleen om de ’kick’ van het moment gaat. Volgens Van Dijk ligt de kern van het geloven in het zich vertrouwelijk overgeven aan God als eigen Vader. „Hoe komt het dat men er in reformatorische kringen zo’n moeite heeft om God als pappa aan te spreken?” zo vroeg zij zich af. „Waarschijnlijk is het teveel aan redeneren een sta-in-de-weg. God zoekt ons hart, niet onze formules. Enerzijds is het een valkuil om God verstandelijk proberen te vatten. Anderzijds mogen niet de gevoelens de basis van het geloof vormen. God Zelf betuigt eerst Zijn genade. Die kan alleen met een onwankelbare toewijding van de wil, waar hart en verstand bij betrokken zijn, beantwoord worden.”