Strip over Holocaust
Het ontkennen of goedpraten van de Holocaust is in Nederland strafbaar. Maar er dreigt nog een ander gevaar: de mogelijkheid dat het verhaal van de systematische Jodenvervolging door de nazi’s voor en in de Tweede Wereldoorlog in de vergetelheid raakt. Met Pressers ”Ondergang” of zelfs de toegankelijke novelle ”De nacht der Girondijnen” van dezelfde auteur lukt het niet meer de komende generaties te informeren over de wandaden van het Derde Rijk.
De Anne Frank Stichting en de Hollandsche Schouwburg hebben daarom een poging gedaan de Holocaust verteerbaar te maken voor jongeren. Ze maakten het stripverhaal ”De zoektocht”, over de belevenissen van een fictieve familie tijdens de Duitse bezetting. Bestemd voor leerlingen van het voortgezet onderwijs(!).„Jongeren kunnen op deze manier op een laagdrempelige manier kennismaken met de belangrijkste feiten over de Holocaust. Bovendien laat de strip zien wat deze periode betekende voor diverse mensen, zoals de slachtoffers, de daders, helpers en omstanders, en met wat voor dilemma’s en keuzes zij te maken hadden”, aldus de bloedserieuze motivatie van de initiatiefnemers. Historici uit binnen- en buitenland hebben hun deskundigheid losgelaten op de strip. Ook is bij de ontwikkeling samengewerkt met een groot aantal docenten en leerlingen van vmbo, havo en vwo.
Kennelijk capituleert het onderwijsveld erg gemakkelijk voor de beeldcultuur. Wat kunnen we nog meer verwachten? Tekstballonnetjes invullen als alternatief voor het opstel? De ”Max Havelaar” als Donald Duckaflevering?
Misschien is er een betere optie: de leerlingen blijven een uurtje langer op school en krijgen ”De nacht der Girondijnen” voorgelezen (zelf lezen is nog mooier, maar te hoog gegrepen). Weten ze precies waar het over gaat als de Holocaust aan de orde komt. En wordt er ook nog iets aan de verbeelding overgelaten. En dat is zeker bij zulke onvoorstelbare gruweldaden bittere noodzaak.
Lichte en rauwe kost
Wat lazen we met elkaar zoal in 2006? De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) publiceerde gisteren de top 100 van meestverkochte boeken. De lijst geeft een treurigstemmend beeld van wat er aan letters is gegeten. Lichte en rauwe kost, is de eerste indruk. ”Bereik je ideale gewicht” van Sonja Bakker staat ongeslagen bovenaan. Er gingen meer dan 670.000 exemplaren van het afslankboek over de toonbank. ”Sonjabakkeren” is zelfs een populaire uitdrukking geworden. En geen wonder: het is een methode waarbij je van alles mag eten, geen calorieën hoeft te tellen en toch afvalt. In ieder geval illustreert het de gezondheidsrage die Nederland al jarenlang teistert - we hoppen wanhopig van het ene naar het andere dieet.
Op de tweede plaats staat ”Komt een vrouw bij de dokter” van Kluun, een smakeloos boek over de escapades van een man wiens vrouw kanker heeft gekregen. Bijna 480.000 exemplaren van verkocht. Kluun staat trouwens ook op de vierde plaats, met ”De weduwnaar”, waarvan bijna 324.000 exemplaren werden verkocht. ”De weduwnaar” is het vervolg op ”Komt een vrouw bij de dokter”. Als auteur is Kluun dus de nummer één.
Relithrillerauteur Dan Brown krijgt de bronzen medaille met ”De Delta deceptie”, waarvan meer dan 340.000 boeken werden verkocht.
Het eerste serieuze, zij het niet al te diepgravende, boek staat op plaats vijf: ”De vliegeraar” van Khaled Hosseini (ruim 305.000 verkochte exemplaren). Het boek vertelt over de vriendschap tussen de jongens Amir en Hassan in Kabul. Literaire werken bevinden zich overigens vooral in de tweede helft van de lijst.
Opvallend in de top 100 is de sterke positie van een groep vrouwelijke Nederlandse misdaadauteurs, bestaande uit Saskia Noort, Esther Verhoef en Simone van der Vlugt. Het ronduit schunnige boek ”Nieuwe buren” van Saskia Noort scoort met een zesde plek hoog.
De top 100 logenstraft trouwens de theorie dat de eerste maanden na verschijnen bepalen of een boek een succes is. Op de lijst staan langzame starters zoals ”Joe Speedboot” van Tommy Wieringa (verschenen in januari 2005) en ”De vliegeraar”, dat al in augustus 2003 verscheen.
Vrouwen in de prijzen
Het feministische blad Opzij vindt dat er te weinig vrouwen in de literaire prijzen vallen. Dat kan natuurlijk aan de kwaliteit van de boeken liggen, maar daar gaat de redactie niet van uit. Vrouwelijke auteurs worden door de mannelijke opzij geduwd, dat is het. Maar daar valt iets aan te doen: gewoon vaker een prijs aan vrouwen toekennen. Opzij begint er meteen aan. De tweejaarlijkse Annie Romeinprijs wordt voortaan elk jaar uitgereikt. Het bedrag, 5000 euro, blijft gelijk.
De prijs wordt één keer in de vijf jaar toegekend aan een schrijfster voor haar hele oeuvre. In alle tussenliggende jaren gaat de prijs naar de schrijfster van een boek dat in dat jaar is gepubliceerd.
Mocht dit niet afdoende zijn (tenslotte is het evenwicht pas bereikt als er net zo veel vrouwelijke als mannelijke auteurs in de prijzen vallen), dan kan de Annie Romeinprijs twee keer per jaar of zelfs vier keer per jaar worden toegekend. Gaat de kwaliteit van de boeken vast ook met sprongen omhoog.
De eerstvolgende Annie Romeinprijs wordt komend najaar uitgereikt.