Voortman-Keizer heeft voor de eerste helft van dit jaar 32 huwelijken in haar agenda staan. „Het is heel leuk werk, heel dankbaar ook. Het huwelijk is een instelling van God en ik vind het een voorrecht dat ik er op deze wijze aan mag meewerken.”Vanuit die motivatie -„en ik ga nu eenmaal graag met mensen om”- werd ze in juni 1999 voor de rechtbank in Almelo beëdigd tot trouwambtenaar in de gemeente Rijssen-Holten. „Ik heb daar nog eens herhaald wat ik op het gemeentehuis ook al had gezegd: dat homohuwelijken tegen mijn principes ingaan en dat ik die daarom niet wil sluiten. Dat werd eenvoudigweg geaccepteerd.”

Binnen Rijssen-Holten komt een homohuwelijk een enkele keer voor. „Er zijn collega-ambtenaren die deze huwelijken willen voltrekken. Ik heb het verzoek nog nooit gekregen. Zoals in de meeste gemeenten kiezen stellen hier zelf hun ambtenaar. In het boekje met foto’s en een korte stelling geef ik aan dat ik probeer te leven naar het grote gebod: God lief te hebben boven alles en de naaste als mezelf. Mensen weten dus waar ik voor sta. Dat betekent overigens niet dat onkerkelijke mensen me nooit als trouwambtenaar vragen. Maar ik denk dat homostellen helemaal niet willen dat ik hun huwelijk sluit.”

Komende week vraagt het COC alle gemeenten de namen van bezwaarde ambtenaren openbaar te maken. „Ook heterostellen moeten de keuze krijgen deze ambtenaren te weigeren. Al is het maar uit respect voor eigen vrienden en familieleden die wel homo of lesbisch zijn”, aldus de belangengroep. „Waar is dit voor nodig? Het COC slaat door”, reageert Voortman. „Het wordt christenen steeds moeilijker gemaakt. Ik vind het een ernstige ontwikkeling.”

Volgens het regeerakkoord mogen gewetensbezwaarde ambtenaren weigeren een homohuwelijk te sluiten. PvdA-leider Bos heeft er geen problemen mee: „Dat is staande praktijk”, verklaarde hij vorige week. Bos meende dat het COC deze praktijk ook wilde handhaven. Dat ligt dus anders, naar nu blijkt.

De positie van deze ambtenaren is niet duidelijk geregeld, vindt J. van den Hoorn, hoofd publieke zaken in de gemeente Nunspeet. „Zolang je het recht op het maken van een persoonlijke keuze niet in wet- en regelgeving vastlegt, laat je deze groep toch een beetje zwemmen. Ik vraag me af wat nu de consequenties van het regeerakkoord zijn voor gemeenten die hun ambtenaren niet de ruimte gunnen om het sluiten van homohuwelijken te weigeren. Kunnen gewetensbezwaarden zich op het landelijke beleid beroepen als hun gemeentebestuur hen niet benoemt?”

„De praktijk heeft geleerd dat een wettelijke verankering hard nodig is om onwillige gemeenten in toom te houden”, zei SGP-leider Van der Vlies vorige maand. „De wetgever zal een verlossend woord moeten spreken”, stelde ook het Zwolse CU-raadslid Wiegman-van Meppelen Scheppink afgelopen najaar in deze krant. Wiegman, die nu Kamerlid wordt, wees op de „algemene patstelling” die rond dit onderwerp ontstaan leek te zijn.

„De behoefte om in discussie te gaan over gewetensbezwaren is zeer gering. In een aantal gemeenten is de behoefte aan een discussie afwezig omdat men wel kan leven met het bestaande beleid. In andere gemeenten blijft er een gevoel van onvrede, maar is er niet het politieke vermogen om de patstelling te doorbreken. Het feit van botsende grondrechten werkt kennelijk verlammend. En zo blijft het stil rond de gewetensbezwaarde ambtenaren van de burgerlijke stand.

Door deze stilte lijkt het alsof er geen probleem is en dat de door het kabinet gesuggereerde ruimte voor praktische oplossingen op gemeentelijk niveau werkelijk het beste gemeentelijke beleid oplevert.”