Een opening
Wanneer iemand in een diepe slaap gevallen is, voedt hij zich met een „ik weet niet welk” droombedrog. Maar wanneer de ure der genade aankomt, wekt die de consciëntie krachtig op. Dat gebeurt hetzij door enige reden uit de Schrift, hetzij door ziekte, of door een ongewoon oordeel. Het gevolg is dat diegenen met een nieuw licht bestraald worden en nu met andere ogen zichzelf opmerken en zichzelf als zeer onrein en hun doen als zeer kwaad aanmerken. Zij letten op het getal der misdaden en op de verzwarende omstandigheden die allen als met de punt van een diamant in hun hart geschreven zijn.
Hieruit oordelen zij dat zij zeer schandelijk zijn, onwaardig om tot de gemeenschap van de mensen, ik zwijg over die tot God, toegelaten te worden. Dat komt hun steeds dag en nacht voor. Bovendien overwegen zij wat en hoeveel zij door hun zonden verdiend hebben. Zij worden soms door God als tot de poorten der hel gesleept om in die angsten door het gevoel van Gods toorn verschrikt te raken.Hieruit ontstaat een mishagen aan zichzelf. De opgeblazenheid en de hoogmoed worden neergedrukt. Voorheen hadden zij een lust tot het kwaad doen. Maar nu zien zij zich met een gruwel aan, met een schaamte voor God, Die zo goed en heilig is.
H. Witsius, predikant en professor te Utrecht (”Practicale Godgeleerdheid”, 1731)
