Wandelen heilzaam voor pelgrim
TILBURG (ANP) - Pelgrims ervaren niet alleen het bezoek aan een bedevaartplaats, maar ook de (voet)reis erheen als heilzaam. Sommigen spreken zelfs van een „antidepressivum.” Dit heilzame effect draagt bij aan de blijvende populariteit van het pelgrimeren.
Die conclusie trekt Ineke Albers, onderzoeker bij het Heyendaal Instituut van de Radboud Universiteit te Nijmegen, in haar proefschrift ”Heilige kracht wordt door beweging losgemaakt”, waarop zij vrijdag aan de Universiteit van Tilburg promoveert.Albers (1948), die een opleiding tot fotograaf volgde voordat ze theologie ging studeren, onderzocht niet alleen de theologische betekenis van een pelgrimage, maar ook hoe de bevindingen van onder meer de neurowetenschappen bij zulk theologisch onderzoek kunnen worden gebruikt.
De theologe constateert dat bedevaartplaatsen als het Spaanse Santiago de Compostella ondanks het dalende aantal kerkgangers in westerse landen jaar na jaar hogere bezoekersaantallen melden. Het ritueel van de pelgrimage, dat de vroege christenen van de hen omringende culturen overnamen, blijkt nog altijd springlevend. Bovendien is de voettocht naar een bedevaartplaats nu bijna net zo populair als in de middeleeuwen.
Psychoneuro-immunologie
De christelijke theologie heeft sinds de verlichting weinig aandacht gehad voor bedevaarten. Albers vraagt zich in haar onderzoek af hoe de pelgrimage met de hedendaagse christelijke theologie kan worden verbonden.
Ze wijst er verder op dat een bedevaart en genezing al eeuwenlang bij elkaar horen. De moderne geneeskunde en theologie beschouwen dat verband sinds de verlichting als bijgeloof en illusie, maar desondanks zeggen ook 21e-eeuwse pelgrims dat zij genezing hebben ervaren.
Via een nieuw geneeskundig vakgebied, de psychoneuro-immunologie, die de communicatie tussen het centraal zenuwstelsel, het hormoonstelsel en het immuunstelsel onderzoekt, lijkt het mogelijk weer een verband tussen pelgrimage en genezing te leggen. Dat voldoet zowel theologisch als geneeskundig aan de normen van de 21e eeuw.
Heil
De neurowetenschappen laten zien dat wandelen en hardlopen een positief effect hebben op de stemming, het denkvermogen en het algemeen welbevinden van mensen. Het lopen draagt daarom bij aan de blijvende populariteit van pelgrimages. Het ’heil’ (genezing, spirituele ervaringen) als vrucht van zo’n bedevaart zou gedeeltelijk het gevolg van de lange voettocht kunnen zijn.
De grote populariteit van wandelen en hardlopen in de West-Europese samenleving kan volgens Albers worden gezien als het „zoeken en vinden van heilservaringen.”
