Aan het eind van het jaar komen de meeste banken met hun visie op de financiële markten in het komende jaar. Lang niet alle voorspellingen komen uit, maar dat weerhoudt de banken -inclusief de bank waarbij ondergetekende werkt- er niet van om ieder jaar met nieuwe prognoses te komen.Gelukkig maar, want beleggen zonder visie is -alle verhalen over pijltjes gooiende gorilla’s ten spijt- toch echt gevaarlijker dan met een visie die niet helemaal uitkomt.

Het moeilijkst te voorspellen zijn wisselkoersontwikkelingen. De valutamarkt kan gezien worden als het putje van de financiële markten: alles wat op financieel-economisch vlak een rol speelt, komt hier samen. Om tot een goede prognose van bijvoorbeeld de euro-dollarkoers te komen moeten in feite alle voorspellingen met betrekking tot economische groei, inflatie en rente -en dan ook nog voor zowel Europa als de Verenigde Staten- redelijk tot goed kloppen.

Daarnaast moeten handels- en kapitaalstromen goed worden ingeschat, alsmede het beleid van centrale banken met betrekking tot hun valutareserves. Ten slotte kunnen marktsentiment en speculatief gedrag van sommige marktpartijen het beeld vertroebelen.

In het bijna afgelopen jaar is de dollar met circa 11 procent in waarde gedaald ten opzichte van de euro. Vooral in het vierde kwartaal verzwakte de munt nog flink, wat samenhing met de groeiafzwakking van de Amerikaanse economie. Hierdoor prijst de valutamarkt in toenemende mate renteverlagingen in de VS in.

Tegelijkertijd wordt door de nog altijd sterke economische groei in Europa verwacht dat hier de rente juist verder zal worden verhoogd. Dit afnemende renteverschil speelt de dollar parten doordat de Amerikaanse economie sterk afhankelijk is van buitenlands kapitaal.

Zoals bekend hebben de VS een groot tekort op de handelsbalans. In feite weerspiegelt dit externe tekort van de Amerikaanse economie een intern spaartekort. Datgene wat de overheid, het bedrijfsleven en particulieren minder sparen dan zij consumeren en investeren, moet uit het buitenland gehaald worden.

Als het vertrouwen in de dollar afneemt, zullen de Amerikanen een hogere prijs moeten betalen om kapitaal aan te trekken in de vorm van een hogere rente. Dit is niet alleen negatief voor de toch al zwakke woningmarkt, maar zet ook een rem op de bedrijfsinvesteringen.

Zoals vaker bij sterke bewegingen in de euro-dollarkoers, is ook nu de angst voor een dollarcrisis toegenomen. Een exacte definitie van een valutacrisis bestaat niet, maar een waardevermindering van de dollar ten opzichte van de euro met bijvoorbeeld 10 procent in korte tijd zou zeker consequenties hebben voor de economie.

In de huidige situatie zou een dergelijke dollarval de Amerikaanse economie zelfs een laatste zet kunnen geven richting een recessie. Uiteraard met grote gevolgen voor de financiële markten.

Gelukkig is een dergelijk scenario onwaarschijnlijk. Ten eerste hebben de partijen die het Amerikaanse spaartekort financieren geen belang bij een sterke verdere verzwakking van de munt. Het buitenlandse kapitaal is voor een belangrijk deel afkomstig uit het Verre Oosten. China en Japan, maar ook kleinere landen, zoals Taiwan, beleggen veel van de dollars die zij binnenkrijgen met hun export weer in de VS. Een dollarcrisis zou leiden tot een sterke waardedaling van hun dollaractiva.

Daarnaast zou het voor veel landen leiden tot ofwel een situatie waarbij de koppeling van hun munt met de dollar niet te handhaven is, ofwel een zwakkere concurrentiepositie. Om laatstgenoemde reden is ook voor Europa een dollarval onwenselijk. Voor de VS zelf is genoemde dreiging van een rentestijging reden om een dollarcrisis te voorkomen. Als zich een vertrouwenscrisis rond de dollar aandient, zullen de monetaire autoriteiten wereldwijd er daarom alles aan doen om deze de kop in te drukken.

Een tweede reden waarom er waarschijnlijk geen dollarcrisis zal komen, is dat de rest van de wereldeconomie de VS het komende jaar zal volgen met een (lichte) economische groeiafzwakking. Op termijn zullen daardoor ook de renteverschillen zich niet langer ongunstig ontwikkelen voor de dollar. Met enige slagen om de arm voorspel ik dan ook dat de dollar het komende jaar niet heel veel verder meer zal verzwakken. We hoeven niet bang te zijn voor een dollarcrisis.

voetnoot (u17(De auteur is werkzaam als beleggingsstrateeg bij Theodoor Gilissen Bankiers. Zijn bijdrage is geen aanbeveling of advies om effecten te kopen of te verkopen.