Linkse groepen doen alle moeite om te voorkomen dat door benoemingen van de huidige Republikeinse regering ’linkse’ wetten ongedaan worden gemaakt of worden tegengehouden. Aan beide zijden van de oceaan heeft zich een standaardverklaring ontwikkeld voor de toegenomen spanning tussen de Verenigde Staten en Europa. Amerika is de enige supermacht in de wereld, gebaseerd op de omvang van de economie en de militaire bestedingen. Waar Europeanen huiverig lijken voor het gebruik van militaire macht, en diplomatieke en juridische oplossingen prefereren, lijken de VS zich niet veel van de internationale rechtsorde aan te trekken, en unilateraal hun macht uit te oefenen om hun nationaal eigenbelang te verwezenlijken.

In Europa meent men dat dit verschil voortkomt uit een cultureel zelfbeeld waarin Amerikanen zichzelf zien als John Wayne. De cowboy die, wat anderen ook zeggen, alleen doet wat hijzelf juist acht. Dit zelfbegrip wordt versterkt door de conservatieve ideologie van de kringen rond de huidige regering die liever het Fort Amerika zouden zien. En als men al de wijdere wereld in moet trekken, dat men dan alleen in macht -niet in de rede- gelooft.

In de VS hoort men vaak dat Europa jaloers is op de economische en militaire verworvenheden van de hypermacht. Bij afwezigheid van een sterk leger dat uiteindelijk zijn wil aan een ander op kan leggen, gaat de Europese voorkeur uit naar overleg en internationaal recht. Deze neiging wordt versterkt doordat het goddeloze Europa volledig in de greep is van postmoderne filosofieën, die mensen sterke overtuigingen, nodig om ergens voor te vechten, ontnemen.

Rechters
Nu de storm over het Internationaal Strafhof enigszins is geluwd, is het nuttig een belangrijk aspect van de transatlantisch relatie, dat niet begrepen wordt in Europa maar hier van groot belang is, niet te vergeten: de cultuuroorlog en de rol van rechters. Deze zaken spelen in de binnenlandse politiek van de VS een belangrijke rol in de vorm van de strijd over de benoeming van rechters. En op het buitenlands terrein beïnvloedt het zaken zo uiteenlopend als het weigeren de jurisdictie van de ICC te aanvaarden tot het onthouden van steun aan familieplanninginitiatieven van de VN.

Een van de centrale issues van de conservatieve beweging is wat bekendstaat onder de omineuze term culture wars (cultuuroorlog). Het heeft een onplezierige bijklank, omdat het geassocieerd wordt met Patrick Buchanan, die de term voor het eerst in de nationale schijnwerper zette op de conventie van de Republikeinse Partij waar Bush senior werd genomineerd als kandidaat voor het presidentschap. Buchanan is een commentator die later een boek schreef met passages die Hitler leken te verheerlijken. Bovendien wordt het ook vaak in verband gebracht met antiabortusactivisten die er niet voor terugschrikken om klinieken op te blazen en artsen neer te schieten.

De cultuur die onder vuur ligt, is de ’tegencultuur’ van de jaren zestig en zeventig. Deze nieuwe cultuur was tegen de oude, traditionele, hiërarchische cultuur van morele deugdzaamheid, gezinswaarden en religie; maar voor zelfexpressie, en doen waar je zin in hebt, en het gebruiken van de overheid voor het oplossen van elk denkbaar maatschappelijk probleem. Omdat de progressieve intelligentsia niet altijd succesvol de doelen van de tegencultuur kon realiseren via de normale democratische weg van verkiezingen en wetgeving, zocht men een andere strategie om dit te bereiken.

De oplossing die zij vond was het gebruiken van de rechterlijke macht voor het implementeren van hun agenda. Het idee was dat de rechterlijke macht de bestaande wetten ruim kon interpreteren, zo ruim, dat het bleek dat bestaande wetten in de handen van ’activistische’ rechters bescherming bleken te bieden aan progressieve doelen.

Hoewel een van de meest gerespecteerde Amerikaanse juristen en voormalig lid van het Supreme Court Oliver Wendell Holmes eens heeft gezegd dat recht is wat rechters zeggen dat het is, heeft men dit nooit volledig geaccepteerd in conservatieve kring, en wel om twee redenen.

Ten eerste, omdat de door de tegencultuur nagestreefde culturele omwenteling een volledige verandering teweegbrengt van menselijke waarden en de manier waarop men leeft. Ze ondermijnt het traditionele begrip van wat het betekent mens te zijn, wat het doel van seksualiteit is, wat het huwelijk is en wie bepaalt wanneer leven begint en eindigt, om maar eens wat te noemen.

Ten tweede, ze ondermijnt de autoriteit en het gezag van de rechterlijke macht en uiteindelijk de rechtsstaat. In een democratische samenleving wordt een wet aangenomen door de verkozen vertegenwoordigers van het volk. De taak van de rechters is de wet toe te passen op concrete gevallen. Een van de verworvenheden van de rechtsstaat is dat men niet afhankelijk is van de wil van een enkeling, in casu een rechter, maar van wetten gemaakt door democratisch verantwoordelijke volksvertegenwoordigers.

Lobby
Omdat de progressieve intelligentsia de deur geopend heeft voor rechters om hun wil in de wetten te lezen, wordt er nu hard gevochten over de benoeming van federale rechters. Immers, progressieve rechters die abortus in de grondwet lazen, zouden wel eens vervangen kunnen worden door conservatieve rechters die het er niet in lezen. Met name de pro-choice-, de vrouwen- en de homobeweging lobbyen nu dan ook hard om de benoeming van rechters te voorkomen die minder sympathiek tegenover hun agenda zouden staan.

De cultuuroorlog is een belangrijke reden waarom men in de Republikeinse Partij wantrouwig staat tegenover de morele agenda die de tegencultuur nu met behulp van het internationale recht wil opleggen aan Amerika. In de rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens ziet men bijvoorbeeld aanwijzingen dat nu mensenrechten worden gebruikt als een banier voor een progressieve agenda.

De aard van internationaal recht en de doelen die het voor ogen staan versterken alleen maar de huiver om er, zelfs in de vorm van een internationaal strafhof, bij betrokken te raken. Veel internationaal recht heeft een impressionistisch karakter, men hoeft alleen maar te kijken naar de enorme proliferatie van mensenrechtenverdragen en -verklaringen.

Ziel verliezen
De politiek van de transatlantische relatie wordt beïnvloed door een onuitgesproken onderstroom die in beweging wordt gezet door de cultuuroorlog. In de VS bestaat de vrees dat men als men zich met huid en haar aan het internationaal recht overgeeft, men het gevaar loopt in de Ierse situatie terecht te komen, waar het internationaal recht de eigen wetten soms terugfloot. In Republikeinse kring wordt het van groot belang beschouwt dat Amerika in de relatie met Europa dan ook niet haar ziel verliest.

De auteur is politiek filosoof en publiceert(regelmatig over de relatie tussen de VS en Europa.