Daarom kwam de internationale hulp stil te liggen. De poging van de tot Fatah behorende president Abbas om een regering van nationale eenheid te vormen, had vooral tot doel die hulp weer op gang te brengen. Wil Abbas vrede in de regio? Of is hij vooral uit op dollars en euro’s?Abbas bagatelliseerde destijds in zijn proefschrift tegen Israël het vreselijk karakter van de Holocaust. Net als de Iraanse president Ahmadinejad. Het kan verkeren. Nu wil Abbas uit protest tegen de radicale Hamas nieuwe verkiezingen uitschrijven in de Palestijnse Autoriteit. Ontwikkelt hij zich als een vredelievende held? De toekomst zal het antwoord geven.

Het dagelijks bestuur van de PLO steunt Abbas in zijn actie voor nieuwe verkiezingen. Solana, de coördinator buitenlands beleid van de EU, reageerde positief. De Britse premier Blair gaf ook blijk van instemming. Maar volgens sommigen geeft de Palestijnse wet de president hooguit bevoegdheid om zichzelf en de regering de laan uit te sturen. Als dat klopt, is de woedende reactie van Hamas enigszins begrijpelijk.

Is Abbas uit op vrede? Of is hij ook bezig met een op voordeel van Fatah gericht partijpolitiek spel? Volgens een recent gepubliceerde enquête van een Palestijns onderzoeksbureau,zou Fatah vervroegde verkiezingen winnen met 42 procent van de stemmen. Hamas zou daar 6 procent onder zitten. Dat maakt temeer verklaarbaar dat die radicale beweging het besluit van Abbas tot nieuwe verkiezingen typeerde als „een staatsgreep tegen de Palestijnse legitimiteit.”

Het lijkt erop dat Abbas betere verhoudingen in het Midden-Oosten tracht te bevorderen. Fatah heet in de media steeds gematigd. Maar de partij heeft boter op het hoofd. Zij proclameerde op z’n minst vanaf 1965 de guerrillaoorlog tegen Israël. Wel is er sprake van verschil. De PLO, waaraan Fatah is gelieerd, koos op een gegeven moment voor de tweestatenoplossing. Hamas hield vast aan het ’bevrijden’ van heel Palestina.

Voorlopig zal de uitspraak over nieuwe verkiezingen leiden tot meer geweld in de richting van Israël. Een jaar geleden scheen Hamas ietwat in te binden. Met het oog op de in januari gehouden verkiezingen en de noodzaak om een regering te vormen. Nu lijken al die pogingen om zich te beheersen echter nutteloos. En de Palestijnse premier Haniyah verklaarde bij zijn recente bezoek aan Iran de heilige oorlog voort te zullen zetten „totdat Jeruzalem is bevrijd.” Zo’n uitspraak fungeert als lont in het kruitvat.

Ook binnen de Palestijnse Autoriteit groeit de agressie. Er lijkt een burgeroorlog aanstaande. De aankondiging van vervroegde verkiezingen deed het geweld tussen de rivaliserende Hamas en Fatah in de achterliggende dagen oplaaien. Er vielen doden en gewonden. De Palestijnse Autoriteit betaalt de duizenden ambtenaren al maanden geen salaris. Arabische landen hebben geld gegeven. Menigeen vraagt zich af waar het is gebleven. Dat alles leidt gemakkelijk tot chaos.

Het is de vraag of het uitschrijven van nieuwe verkiezingen werkelijk iets oplost. Enquêtes zijn niet altijd betrouwbaar. Mensen kunnen eropuit zijn uitslagen te manipuleren. Hamas heeft begin dit jaar een grote winst behaald. De kiezers wisten dat het handvest uit 1988 één islamitische, Palestijnse samenleving beoogde van de Jordaan tot de Middellandse Zee. En dat dit de vernietiging van de staat Israël inhield. Daar kozen ze voor. Is er werkelijk sprake van een ommekeer in het denken?

En nieuwe vragen zullen zich vooral ook opstapelen als Hamas bij nieuwe verkiezingen onverhoopt opnieuw de meerderheid haalt.