Premier Balkenende vatte het nieuwe strenge beleid na afloop van de eerste dag van de top nog eens samen: „Toetreding tot de EU moet land–voor–land en niet meer in groepen, de moeilijke onderwerpen niet uitstellen tot het eind en pas een datum geven voor toetreding als het land helemaal klaar is".Een groepstoetreding kende de EU ruim twee jaar geleden toen acht Oost–Europese landen, Malta en Cyprus in een klap lid werden. De toetreding van Roemenië en Bulgarije hoort daar in feite ook nog bij. Deze twee landen hadden al ruim van tevoren te horen gekregen dat ze per 2007 of anders 2008 zouden toetreden. Daarom was er onvoldoende druk om de strijd tegen corruptie en misdaad harder te voeren.

Premier Balkenende toonde de nieuwe strengheid donderdag door zich fel te keren tegen een verzoek van onder meer Italië en Oostenrijk om Servië wat minder beperkingen op te leggen. Balkenende kreeg steun van zijn Deense en Sloveense collega, maar minister Bot (Buitenlandse Zaken) sprak de vrees uit dat Italië en Oostenrijk vrijdag op het onderwerp terug willen komen.

Nederland vindt dat de EU moet blijven eisen dat Servië volledig meewerkt met het Joegoslavië–Tribunaal. Servië moet eerst de oorlogsverdachten Radovan Karadzic en Ratko Mladic oppakken en uitleveren. Minister Bot zei dat het nog wel vijftien jaar kan duren voordat de Balkanlanden lid worden van de EU.

De Europese leiders besloten donderdag ook voorlopig bij Europabrede justitie–besluiten hun veto te behouden. Een voorstel van het Finse voorzitterschap om de veto’s te verruilen voor een systeem waarbij besloten wordt met een gekwalificeerde meerderheid, wezen de EU–leiders af.

In de Europese grondwet, vorig jaar weggestemd in Frankrijk en Nederland, stond dat de veto’s op meer onderwerpen moeten worden losgelaten. Nederland is daar in principe wel voor, maar is bang voor druk vanuit de EU om bijvoorbeeld het softdrugs– of euthanasiebeleid te veranderen.

De EU verzette zich verder tegen de Russische wens tot onderhandelingen apart met de EU–landen over hun vleesexport. Rusland had landen apart benaderd voor een rechtstreeks akkoord in plaats van een EU–verdrag. Het dreigt over twee weken de grenzen te sluiten voor al het EU–vlees, omdat het problemen verwacht met Roemeens en Bulgaars vlees. De boycot scheelt de EU–landen 1,7 miljard euro aan inkomsten per jaar.

Balkenende en Bot waren op de top aangekomen na een aantal hectische dagen in Den Haag over het uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers. Bot zei dat de kabinetscrisis de Nederlandse positie in Europa niet heeft verzwakt.

Bot voorziet dat 2007 een moeilijk jaar wordt voor de EU omdat vier landen een nieuwe regering krijgen. „Frankrijk, Oostenrijk, Groot–Brittannië, wij: dan heb je er zo al vier. Dat maakt 2007 geen makkelijk jaar voor Europa".