Dat zei dr. M. J. Paul, docent Oude Testament aan de Christelijke Hogeschool in Ede en hoogleraar in Heverlee, zaterdag bij de presentatie van het derde deel van de Studiebijbel Oude Testament (SBOT) in Veenendaal.Dr. Paul, eindredacteur van de Studiebijbel, stelde in zijn lezing over geweld in het oude Israël dat het uitroeien van de volken in het Beloofde Land „Gods eigen bevel” was.

Hij uitte felle kritiek op het onlangs verschenen boek van dr. S. Janse, ”De tegenstem van Jezus”, waarin deze stelt dat niet God bevel gaf tot de vernietiging van de Kanaänieten, maar dat de Israëlieten door eigen „kleinmenselijke gedachten” meenden dat God het beval.

Dr. Paul: „Als we kleinmenselijke gedachten gaan aannemen in het Woord van God, waar ligt dan de grens? Was het dan wel Gods bedoeling dat Israël in het Beloofde Land zou wonen? Als je stenen uit een muur haalt, blijft deze niet lang meer staan.”

Volgens hem is de theorie dat de uitroeiingsteksten pas in de ballingschap zijn geschreven, uit de lucht gegrepen. „Waarom zouden de Israëlieten het leed dat de Babyloniërs hen aandoen terugprojecteren op de Kanaänieten? De teksten van Jozua, Richteren en 1 Samuël zijn veel ouder. Ze geven bovendien historische gebeurtenissen weer. Daarom moeten we ervan uitgaan dat God de vernietiging van de Kanaänieten heeft bevolen.”

Gruwelijke zonden
De reden van het strenge oordeel zoekt de predikant in de gruwelijke zonden die de Kanaänieten bedreven. „Hun ongerechtigheid is op een gegeven moment vol. Hun seksuele zonden en de verering van de Moloch zijn de reden van Gods oordeel. God is niet onrechtvaardig.”

Ook noemde dr. Paul de vloek van Abraham over zijn kleinzoon Kanaän, al blijft volgens hem de exacte betekenis onduidelijk. De Studiebijbelredacteur wil de geweldsteksten lezen in de lijn van Gods oordelen: naast de zondvloed en de ballingschap.

Ook Israël gaat, als voltrekker van het oordeel, niet vrijuit. „Gods straf raakt ook de Israëlieten als ze ongehoorzaam zijn. Ze krijgen het land alleen op de voorwaarden van het verbond. Als die overtreden worden, komen de Chaldeeën om het oordeel van God aan Israël te voltrekken. Al is er daarna voor Israël vergeving mogelijk.”

Volgens dr. Paul zijn veel moderne mensen niet in staat het geweld in het Oude Testament te begrijpen, omdat ze het godsdienstige karakter niet zien. Met de islamitische jihad ziet de predikant een duidelijk verschil. „De jihad gaat om gewelddadige uitbreiding van het geloof. Wat God de Israëlieten beveelt, is oordeel over de zonde.”

Geweldsteksten
De moeilijkheden die veel christenen met de geweldsteksten hebben, herkent hij. „Hoe gaan we als christenen, geroepen tot vrede, daarmee om? Maar hoe moeilijk we het ook vinden: de kerk heeft altijd ook het Oude Testament gezien als Woord van God.”

Dr. Paul noemde het „hypocriet” dat veel moderne mensen moeite hebben met het geweld in de Bijbel, terwijl er vandaag de dag door oorlogen en hongersnood meer kinderen om het leven komen dan bij de inname van Jericho het geval was.

Aansluitend volgden workshops over de omgang met vreemdelingen in het oude Israël, koningschap en leiderschap, beeldvorming van de Richters in kinderbijbels en de historische betrouwbaarheid van de Bijbel.

Het derde deel van de Studiebijbel Oude Testament bevat uitleg bij de boeken Jozua, Richteren, Ruth en 1 Samuël. Met een Duitse uitgever zijn gesprekken om de Studiebijbel ook in het Duits te vertalen. Ds. J. C. Bette, voorzitter van het Centrum voor Bijbelonderzoek, overhandigde het eerste exemplaar aan oud-EO-medewerker Henk Binnendijk „uit respect voor zijn Bijbelonderricht.”