De VVD en de Partij voor de Vrijheid van Wilders wilden donderdag al debatteren over de opschorting van uitzettingen. Volgens deze twee partijen is die maatregel in strijd met het kabinetsbeleid. Een Kamermeerderheid heeft echter besloten het debat dinsdag te houden, omdat ook verantwoordelijk minister Verdonk (Vreemdelingenzaken) dan aanwezig kan zijn. Zij was donderdag wegens persoonlijke omstandigheden niet beschikbaar.De PvdA kreeg vorige week een nipte meerderheid van de Kamer achter een motie waarin een generaal pardon wordt bepleit voor asielzoekers die hun aanvraag onder de oude Vreemdelingenwet (voor april 2001) hebben ingediend en sindsdien het land niet hebben verlaten. Volgens het kabinet is deze motie om staatsrechtelijke, inhoudelijke en praktische redenen onuitvaarbaar en onwenselijk.

Verdonk besloot deze week wel even pas op de plaats te maken met uitzettingen, totdat ze met de Tweede Kamer over de motie heeft gesproken. Die stopzetting kan volgens haar hooguit enkele dagen duren, omdat anders problemen ontstaan. De Immigratie– en Naturalisatiedienst (IND) plaatst uitgeprocedeerde asielzoekers ondertussen wel in een vertrekcentrum of vreemdelingenbewaring.

Als de uitzettingen voor langere tijd worden opgeschort, zoals een meerderheid in de Kamer wil, ontstaan volgens Verdonk verkeerde verwachtingen. Ook zou dat leiden tot rechtsongelijkheid, een aanzuigende werking op nieuwe asielzoekers, juridische aanspraken en problemen in de uitvoering bij organisaties die zich met vreemdelingen bezighouden. Zo mag de overheid asielzoekers uitsluitend in bewaring stellen als er zicht is op uitzetting.

Verdonk zal de Tweede Kamer dinsdag moeten overtuigen van haar argumenten om de uitzettingen niet voor langere tijd stop te zetten, in afwachting van het generaal pardon dat PvdA, SP, GroenLinks, ChristenUnie, D66 en de Partij voor de Dieren nastreven. De VVD en de Partij voor de Vrijheid willen dat ook premier Jan Peter Balkenende zich in dat debat mengt.

CDA–prominent en oud–premier Lubbers uitte donderdag kritiek op de weigerachtige opstelling van Verdonk. Hij vindt dat de groep asielzoekers die onder de oude Vreemdelingenwet valt, een verblijfsvergunning moet krijgen. De gewezen Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (VN) stelt dat het gaat om een groep van maximaal 25.000 mensen van wie de meesten goed ingeburgerd zijn. Lubbers benadrukt dat deze asielzoekers, die langer dan vijf jaar op een antwoord wachten, legaal in Nederland zijn. „Het kan niet zo zijn dat iemand acht jaar in Nederland zit en dan terugmoet".

De gemeenteraad van Tilburg wil dat de gemeente niet langer meewerkt aan het uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers. Dat staat in een initiatiefvoorstel van SP, PvdA, GroenLinks, Algemeen Belang en D66 dat maandag wordt ingediend. De partijen hebben een meerderheid in de raad.

Eerder deze week hekelde minister Johan Remkes (Binnenlandse Zaken) elf gemeenten in Twente die hadden besloten dat de politie geen assistentie meer zou verlenen bij de uitzetting van uitgeprocedeerde asielzoekers die onder het pardon kunnen vallen. Zij liepen vooruit op de gevolgen van de PvdA–motie. Na deze vermaning zegden de gemeenten toe dat ze per direct weer meewerken.