De eerste werkdag van de nieuw geïnstalleerde Kamer begon donderdag direct spannend. Geheel tegen de gewoonte in debatteerde het parlement meteen over een zwaarbeladen onderwerp, het generaal pardon voor ‘oude’ asielzoekers. Die haast was nodig, stelde initiatiefnemer PvdA leider Bos. „Dagelijks worden mensen uitgezet, de laatste tijd meer dan gebruikelijk.”In de campagne had Bos beloofd na de verkiezingen meteen een generaal pardon te regelen voor alle asielzoekers die voor 1 april 2001 een asielaanvraag hebben ingediend en die nog steeds in Nederland zijn. Samen met SP, ChristenUnie, GroenLinks, D66 en Partij voor de Dieren diende de PvdA leider donderdag in het debat een motie in waarin de partijen de wens uitspreken dat er zo snel mogelijk een generaal pardon komt en waarin de fracties het kabinet verzoeken geen asielzoekers uit te zetten totdat er een pardonregeling is.

Bos betoogde dat er nu draagvlak bestaat in de Kamer, onder de bevolking en bij gemeentebesturen om alle ‘oude’ asielzoekers van voor april 2001 in één klap duidelijkheid te geven over hun toekomst.

Minister Verdonk van Vreemdelingenzaken, CDA, VVD, SGP en de PVV kantten zich tegen een generaal pardon. Een demissionair kabinet moet terughoudend zijn met nieuw beleid, aldus Verdonk. Ze noemde het „staatsrechtelijk ongewenst” dat de Kamer de gebruikelijke terughoudendheid van het kabinet tijdens een formatieproces „gaat forceren.”

GroenLinks’er Halsema wierp haar tegen dat het kabinet inderdaad terughoudend moet zijn, maar dat dat niet geldt voor de Kamer. „En een minister, missionair of demissionair, moet doen wat de Kamer wil.”

CDA’er Van de Camp pleitte ervoor het onderwerp generaal pardon niet op een achternamiddag in de Kamer af te dwingen, maar dat aan de orde te stellen bij de formatiebesprekingen voor een nieuw kabinet. Daar wordt pas bepaald hoe een pardonregeling er uit komt te zien en wie er definitief onder valt. Nu een regeling voorstellen „wekt valse hoop” bij asielzoekers, aldus de CDA’er. Bos bestreed dat: „Ze krijgen reële hoop op iets waar ze recht op hebben.”

ChristenUniefractievoorzitter Rouvoet vindt het niet ongepast om geen asielzoekers uit te zetten zolang er geen definitief besluit is over een pardonregeling. „Zo werken we ook met ambtsberichten over de situatie in landen van herkomst. De minister mag op basis daarvan besluiten mensen uit te zetten, maar wacht daarmee tot het Kamerdebat over het ambtsbericht.” De SGP is, anders dan de ChristenUnie, tegen een generaal pardon. „Dit ondergraaft de uitgebreide asielprocedure die we nu hebben”, aldus Van der Staaij. De rechter bekijkt uiteindelijk per geval of iemand mag blijven of niet en met een pardon zet de Kamer de rechter buitenspel, voegde Verdonk daaraan toe.

De Kamer nam de motie van Bos over een generaal pardon donderdag aan met één stem verschil.