Heldere identiteit geeft kerkgroei
Plaatselijke hervormde, gereformeerde en lutherse kerken die groeien, danken hun aanwas vaak aan een duidelijke identiteit. Ruim 400 plaatselijke gereformeerde kerken, lutherse en hervormde gemeenten zijn in het afgelopen jaar gegroeid, ondanks een daling van het aantal kerkelijk ingeschrevenen over het geheel van de drie Samen op Weg-kerken. Dat blijkt uit cijfers die het stafbureau communicatie van de SoW-kerken dinsdag presenteerde.
Het stafbureau zoekt al enkele jaren uit welke gemeenten in tegenstelling tot de landelijke trend een groei doormaken. Dat waren er in 2001 veertien meer dan het jaar daarvoor. Groei doet zich vooral voor bij kleine gemeenten en gemeenten met een duidelijke identiteit. Het karakter van ’groeigemeenten’ varieert volgens een woordvoerder van orthodox tot vrijzinnig of evangelisch. Het stafbureau heeft voor de berekeningen gebruikgemaakt van cijfers van de SMRA (de landelijke ledenadministratie van de Nederlandse Hervormde Kerk) en het synodesecretariaat van de Samen op Weg-kerken.
Zoals al eerder bekend is gemaakt, daalde het totaal aantal leden van de Nederlandse Hervormde Kerk in 2001 met 2,6 procent, het ledental van de Gereformeerde Kerken daalde met 1,95 procent en het ledental van de Evangelisch-Lutherse Kerk verminderde met ongeveer 3,5 procent. Gerekend per provincie doet de daling zich hervormd het sterkst gelden in de provincie Noord-Holland (-4,3 procent) en het minst in Friesland (-1,76 procent) en Overijssel/Flevoland (-1,82 procent). De Gereformeerde Kerken verloren vooral terrein in Zuid-Holland (-3,5 procent) en Noord-Holland (-2,7procent) en bleven relatief het sterkst in Nedersaksen, Noord-Brabant/Limburg en Drenthe (respectievelijk - 0,16; - 1,17 en -1,29 procent).
De SoW-kerken kijken in hun jaarlijkse analyse ook naar de ontwikkelingen in de afzonderlijke kerkelijke gemeenten. Daaruit blijkt dat 401 van de ruim 2300 gemeenten in het jaar 2001, vergeleken met het jaar daarvoor, een groei hebben gekend. Dat zijn er veertien meer dan in het jaar daarvoor. Procentueel gezien gaat het om 17,1 procent. Van deze gemeenten zijn er 49 die al drie jaar of langer groei kennen. Verder onderzoek wijst uit dat de groei vooral te danken is aan migratie en natuurlijke groei en in mindere mate aan kerkelijke overgangen. Oftewel: de plaatselijke gemeenten met groei hebben te maken met mensen die zijn verhuisd vanuit een andere gemeente of ze hebben te maken met een groot aantal geboorten.
Plaatselijke kerken met stijgende ledenaantallen zijn ook te vinden in nieuwbouwwijken en Vinex-locaties. Opmerkelijke stijgingen doen zich onder meer voor bij de hervormde gemeenten Katwijk aan de Rijn (+204 leden), Houten (+200) en Vleuten- De Meern (+189). Aan gereformeerde zijde zijn onder meer Rijssen gegroeid (+75) en Urk (+69). Onder de lutherse gemeenten behoort Gouda tot de stijgers (+11). Opvallend is de grote groei van de kleine gemeenten en aan hervormde zijde de groei van buitengewone wijkgemeenten en deelgemeenten. De buitengewone wijkgemeente van Nijkerk behoort procentueel gezien tot de sterkste groeiers: van 618 naar 746 leden; een groei van ruim 20 procent.
Het totaalaantal hervormden bedraagt per 1 januari 2001 1.918.126 leden, het totaalaantal gereformeerden komt uit op 658.007 leden en het aantal luthersen komt uit op 14.253 leden. In 2000 daalde het ledental van de Nederlandse Hervormde Kerk voor het eerst onder de 2 miljoen.
