De vraag van iemand die zegt van alle drie de christelijke partijen lid te zijn, riep gisteren tijdens een verkiezingsdebat tussen de lijsttrekkers van de christelijke partijen in Amersfoort uiteenlopende emoties op.Een deel van de zaal was het blijkbaar eens met de stelling die de hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad, Bergwerff, eerder op de avond poneerde over verschil in stijl van oppositie voeren tussen ChristenUnie en SGP: „De SGP gaf kritiek waar nodig en steun waar kon en de ChristenUnie gaf steun waar nodig en kritiek waar kon.” Een ander deel van de aanwezigen op het lijsttrekkersdebat, dat door het Nederlands Dagblad was georganiseerd, kon zich kennelijk wel vinden in de kritische toon die de ChristenUnie in de Kamer aanslaat tegen de kabinetten-Balkenende.

Rouvoet zelf pareerde de kritiek van de vragensteller kort en krachtig: „U hebt het blijkbaar nog niet helemaal goed begrepen. Ik zal het nog eens uitleggen: wij voeren geen oppositie tegen kabinetten of tegen personen, maar zijn voor een christelijk-sociaal beleid.”

De sfeer zit er goed in tijdens het debat. Balkenende, Rouvoet en Van der Vlies hebben geregeld de lachers op hun hand en krijgen ook geregeld instemmend applaus. Dat laatste lijkt moeilijker dan het is. Elke lijsttrekker heeft een deel van zijn eigen fanclub bij zich. Die stimuleren het instemmende applaus als hun voorman een punt maakt.

De verhouding tussen Rouvoet en Balkenende, daar draait tijdens het debat vooral om. Rouvoet, volgens verschillende aanwezigen enigszins gespannen, probeert zijn CDA-collega in het begin van de avond al klem te zetten met het vreemdelingenbeleid: „Waarom hoeven Iraanse homo’s sowieso niet terug naar hun land van herkomst en waarom moet voor christenen uit Iran elk dossier afzonderlijk bekeken worden?” Ook over de afwikkeling 26.000 oude asielaanvragen is de ChristenUnievoorman kritisch.

Balkenende heeft het er niet moeilijk mee. Als Iraanse bekeerlingen in moeilijkheden zullen komen, zal hun dossier apart worden bekeken. Dan hoeft de uitkomst niet echt verschillend te zijn met de manier waarop Nederland omgaat met Iraanse homo’s, zo luidt de redenering van de CDA-voorman. En wat betreft een generaal pardon voor de 26.000 wijst Balkenende naar Spanje, waar een dergelijk pardon heeft geleid tot nog meer asielaanvragen.

Debatleider Bergwerff probeert zowel Balkenende als Rouvoet te ontlokken op welke terreinen breekpunten liggen bij coalitieonderhandelingen. Bij de vrijheid van onderwijs? Bij ethische vraagstukken? De politici laten zich echter niet verleiden.

Rouvoet en Van der Vlies debatteren onderling over het kabinetsbeleid. De SGP-voorman verklaart dat hij weliswaar het kabinetsbeleid steunde, maar dat hij op momenten dat mensen echt in de knel dreigden te komen, zich tegenover het kabinet opstelde. En verzoenend richting Rouvoet: „U hebt míj niet horen zeggen dat u links bent.”

Aan het eind van de avond komt onvermijdelijk het onderwerp strategisch stemmen op tafel. Rouvoet benadrukt dat stemmen op de ChristenUnie pas echt strategisch stemmen is. Balkenende ziet zich genoodzaakt tot „een kleine aanvulling”: „Het gaat er natuurlijk ook om wie de grootste wordt en het initiatief neemt bij de onderhandelingen. Ook is het waardevol als een land een christelijke premier heeft.” Hierna kan Van der Vlies natuurlijk niet achterblijven: „Van een principiële stem krijg je nooit spijt.”