Vechten tegen de bierkaai
Ruim twintig biertjes per dag, en dat wekenlang. Het is geen uitzondering. Alcoholmisbruik onder jongeren is -vooral tijdens de vakantie- een groot probleem. Met de voorlichtingscampagne ”Ben jij sterker dan drank?” probeert de overheid de veeldrinkers wat in te tomen. „Het is vechten tegen de bierkaai.”
Al jaren loopt de campagne ”Ben jij sterker dan drank?” van het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ). Ondanks alle voorlichting blijft de alcoholconsumptie onder jongeren onveranderd hoog. Een op de tien jongeren tussen de 15 en 17 jaar drinkt vaak meer alcohol dan verantwoord is voor een volwassene. Twintig glazen per week is niets voor een op de vier jongens tussen de 18 en 25 jaar. „Onverantwoord veel”, oordeelt het NIGZ. Datzelfde label geldt meisjes in dezelfde leeftijdsgroep die meer dan dertien glazen per week drinken. Dat doen er trouwens elf op de honderd.
Vooral tijdens vakanties slaan jongeren enorme hoeveelheden alcohol naar binnen. Jongens drinken wekelijks 21 alcoholische versnaperingen; meisjes veertien. Let wel: gemiddeld! Want zeker een op de zeven jongeren drinkt meer. Van die groep drinken de jongens gemiddeld 22 en de meisjes negen alcoholische consumpties; nu niet per week maar per dag.
Het aantal niet-drinkende jongeren daalt snel. Van de jongeren tussen 15 en 25 jaar gebruikte in 2001 slechts 8 procent helemaal geen alcohol. In 2000 kon nog 18 procent van deze groep dat zeggen. Vooral meisjes beginnen met drinken.
Het stijgende alcoholgebruik onder jongeren heeft onder meer te maken met de groeiende populariteit van mixdranken. Jongeren maken die ook regelmatig zelf. Daarnaast wordt er steeds meer op doordeweekse dagen gedronken in plaats van alleen in het weekend.
Onthutsend noemt coördinator Jessica Hoek van de drankcampagne dit alcoholmisbruik. Hoek ziet echter niets in het harder aanpakken van jongeren. „Dit probleem los je niet op door strafbaar te stellen. Met straf alleen kom je er niet. Ze moeten zich ervan bewust zijn dat hun gedrag fout is. Eerder stoppen ze niet met drinken.”
De campagne ”Ben jij sterker dan drank” is er dan ook vooral op gericht jongeren voor te lichten over de risico’s van overmatig alcoholgebruik. Hoek: „Hun kennis neemt hierdoor toe en zij worden zich bewust van hun drinkgedrag. Dit kan leiden tot gedragsverandering.”
Ben Nelisse -beheerder van camping Duinhoeve in Burgh-Haamstede en door zijn werk kenner van het alcoholprobleem onder jongeren- kan zich wel vinden in een strengere aanpak van jongeren, maar hij verwacht er niet veel van. „Daar trekken ze zich niets van aan. Op dit moment lopen er bij mij op de camping jongeren van de campagne ”Ben jij sterker dan drank?” om jongelui te wijzen op de gevaren van alcoholgebruik. Het is echter vechten tegen de bierkaai. Het gros van de jongeren komt hierheen om feest te vieren en zal dat doen ook. Het enige wat ze met die campagne bereiken is dat de jongeren misschien zien dat het slecht is waar ze mee bezig zijn.”
Een confrontatie met de gevolgen van alcoholmisbruik is volgens Nelisse de beste manier om invloed te hebben op de jongeren. „Gisteren was hier een jongen die zei dat hij twee pilsjes op had -dat waren er natuurlijk veel meer- en die ging van zijn stokje. We hebben hem met natte doeken bijgebracht. Zoiets heeft tien keer meer impact dan wat voor actie je ook voert.”
Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verwacht evenals Nelisse weinig van een hardere aanpak. „Je kunt als overheid de jongeren wel strafbaar stellen, maar je kunt op je tien vingers natellen dat daarmee het probleem niet wordt voorkomen. Kijk, we plaatsen ook verkeerslichten en door rood rijden is verboden. Maar dat betekent niet dat er nu niemand meer door rood rijdt. Alcoholmisbruik blijft toch voor een groot deel de eigen verantwoordelijkheid van jongeren, en die van hun ouders.”
Ook deskundige Bert Bieleman ziet een belangrijke rol voor de ouders liggen. De directeur van Intraval, een bureau voor onderzoek en advies op het gebied van verslaving, leefbaarheid, welzijn en jeugd, ziet meer heil in een sturende opvoeding dan in een harde aanpak. Vooral ouders zouden hun verantwoordelijkheid meer moeten nemen. Zij moeten hun kinderen meer duidelijk maken dat alcoholgebruik gevaarlijk is.”
Bij de wortel -en dat is de opvoeding- beginnen. Dat is het advies van drs. H. D. Keus-Jonker, pedagoge en moeder. „Ouders moeten het goede voorbeeld geven. Het lichaam is een tempel van de Heere God, het is iets heel waardevols. Dat betekent niet dat je nooit eens een biertje mag drinken, maar ik zal nooit een krat in huis halen.”
Straffen heeft volgens de pedagoge geen zin. „Jongeren gaan juist tegen verboden in. Ik probeer altijd voor een positieve insteek te kiezen. Je mag genieten, zeg ik dan, maar wat is genieten? Wat is de vreugde en waarde van het leven? Ten diepste is het zo dat jongeren die veel drinken een enorme leegte ervaren. En ze willen erbij horen. Als je geen krat bier op een avond leegdrinkt, ben je een watje.”
De opvoedkundige constateert dat het alcoholprobleem niet alleen buiten de gereformeerde gezindte voorkomt. „Binnen de gereformeerde gezindte komt het ook voor dat jongeren zich bezuipen. Het is geen automatisme dat we in de hemel komen. Ook onze jongeren willen met de wereld meedoen. We moeten onze kinderen van jongs af vertellen dat ons lichaam een tempel is, waarvoor we goed moeten zorgen.”