Mandela: Botha hielp apartheid te beëindigen
JOHANNESBURG (ANP/RTR) – Nelson Mandela heeft woensdag zijn waardering uitgesproken voor oud–president Pieter Willem Botha, die dinsdag overleed. Volgens Mandela heeft Botha een grote bijdrage geleverd aan de beëindiging van de apartheid in Zuid–Afrika.
„Waar de heer Botha voor velen een symbool van de apartheid blijft, herinneren wij ons ook de stappen die hij heeft gezet naar een vreedzame oplossing voor ons land", aldus Mandela. „De dood van Botha moet ons niet alleen herinneren aan ons gruwelijk verleden, maar ook aan het feit hoe Zuid–Afrikanen van alle overtuigingen uiteindelijk samenkwamen om ons land te redden van de zelfvernietiging".Botha staat vooral bekend als de president die hardnekkig bleef weigeren Mandela vrij te laten toen die als politiek activist gevangen zat op Robbeneiland. Onder Botha’s opvolger Frederik de Klerk kwam een einde aan de apartheid, waarna Mandela de eerste zwarte president werd.
Ook de huidige president Thabo Mbeki oordeelde woensdag mild over Botha, die volgens hem het roer overnam in een moeilijke periode in de geschiedenis van Zuid–Afrika. Volgens Mbeki siert het de ex–president (1978–1989) dat hij inzag dat het zinloos was vast te houden aan de blanke overheersing in het land. Mbeki’s zoon en broer zijn vermoedelijk beide vermoord door agenten van het apartheidsregime.
Oud–president De Klerk omschreef zijn voorganger als een harde man waar hij een moeilijke relatie mee had. Vooral de grote invloed van de veiligheidsdiensten onder Botha was De Klerk een doorn in het oog. Maar het was onder zijn leiderschap dat de regering voor het eerst contact legde met Nelson Mandela en ANC–leiders in ballingschap.
De voormalige antiapartheidsactiviste Helen Suzman heeft weinig goede herinneringen aan Botha. „Hij was nooit een vriend van mij. Hij was mijn bête noir toen ik in het parlement zat. Hij was zeer irritant en slecht gehumeurd". Hij was gelukkig ook realistisch genoeg om te zien dat de zaak moest veranderen, aldus Suzman.
Botha wordt 8 november begraven, maakte zijn vrouw woensdag bekend. De plechtigheid zal volgens haar in besloten kring worden gehouden.