Luther hield een toespraak, waarin hij deze begroeting vergeleek met de triomfantelijke intocht van de Heere Jezus in Jeruzalem vlak voor Zijn sterven. Hij liet uitdrukkelijk de mogelijkheid van een toekomstig martelaarschap open. De demonstratieve ontvangst van Luther leidde later in Erfurt tot heftige discussies tussen aanhangers van Luther en zogenoemde ”oudgelovigen”.Een vriendelijke man die in de gaten heeft wat we zoeken, brengt ons bij de plaats waar Luther welkom is geheten. Het is het voormalige klooster waar het desbetreffende feit, samen met andere gebeurtenissen uit Luthers leven, in een aantal schilderingen op de muur is aangebracht. Ernaast ligt het Kapelplein, waar Luther zijn toespraak gehouden heeft.

Erfurt
Van Nohra gaat het naar Erfurt, in Luthers tijd al een grote stad. Nu telt het 200.000 inwoners. Een paar jaar geleden stond de stad wereldwijd in de schijnwerpers door een moord op een van de scholen hier. Vroeger heette Erfurt ”de torenrijke”, omdat er zo veel kerken waren. Luther kwam hier in een plaats die hij goed kende. Hij was er naar de universiteit geweest, had er als monnik in het augustijnenklooster gewoond en was in de dom tot priester gewijd.

Er is in Erfurt nog veel dat aan de reformator herinnert, zoals het augustijnenklooster, het standbeeld voor de Koopmanskerk en de vele andere kerken die er in Luthers tijd ook stonden. Het plaatsje Stotternheim, waar hij beloofde monnik te worden, ligt hier niet ver vandaan.

Het augustijnenklooster met zijn rode dak en de kerk met de uit de veertiende eeuw daterende gebrandschilderde ramen en de historische kruisgang zijn zeer de moeite waard. In de kerk preekte Luther op zondag 7 april 1521 voor een groot gehoor. Heel Erfurt leek uitgelopen om de vroegere plaatsgenoot te horen. Het was op de galerij zo vol dat de planken begonnen te kraken. Even leek het dat die zou instorten. Een paar jongelui sloegen al een raampje in om te kunnen vluchten. Luther kreeg de mensen rustig door te zeggen dat het streken van de duivel waren. Hij moet tijdens de preek ook gezegd hebben: „Ik zal de waarheid zeggen, ik moet het doen, al kost het mij twintig keer de hals.”

Gotha
De volgende plaats die Luther aandeed, was Gotha, zo’n 30 kilometer westelijk van Erfurt. Deze oude stad telt ongeveer 50.000 inwoners. Luther heeft hier in de augustijnenkerk, die nog steeds aan de rand van het centrum staat, gepreekt.

De koster, Frau Kraemer, is bezig met het verpotten van bloemen. Ze vertelt dat de wekelijkse kerkdienst zo’n tachtig tot honderd kerkgangers trekt en dat de stad nog twee andere protestantse kerken telt. In de kerk is een gedenkplaat voor Luther.

Heel mooi is de in 1981 gerestaureerde kruisgang, die uit de veertiende eeuw stamt. Je kunt vanuit die gang prachtig door de spitsboogvensters kijken naar de rest van het historische gebouw. De kruisgang wordt gebruikt voor muziekuitvoeringen. In 1524 is de Reformatie in deze kerk ingevoerd. Myconius, een vriend van Luther, werd de reformator van Gotha.

Eisenach
Dan gaat het naar Eisenach, de plaats waar Luther een deel van zijn jeugd heeft doorgebracht en waar hij gelukkige jaren heeft beleefd. Hij noemde Eisenach in zijn brieven „meine liebe Stadt.” Het landschap tussen Gotha en Eisenach is prachtig: pittoreske dorpjes liggen in een heuvelachtig landschap. Langs de weg mooie lindebomen. Eisenach, iets groter dan Gotha, heeft veel industrie, maar ook toerisme.

Maarten Luther kwam hier in huis bij mevrouw Cotta. Mogelijk was dat het huis dat nu de naam Lutherhuis draagt en waarin een Luthertentoonstelling is gehuisvest. Het is in ieder geval een prachtig oud vakwerkhuis.

Waarschijnlijk heeft Luther op 10 mei 1521 in de Georgekerk gepreekt. De kerk heeft rond 1900 een grondige verbouwing ondergaan, waardoor er van het oorspronkelijke karakter niet zo veel over is. Op het plein voor de kerk is het markt, die door veel mensen wordt bezocht.

Vanaf Eisenach reisde Luther naar Berka. Een kleine omweg voert langs de Wartburg, het slot dat ongenaakbaar op een hoge heuvel dicht bij Eisenach staat en waar Luther na de rijksdag in Worms enige tijd onderdook. Hij zou er het Nieuwe Testament in het Duits vertalen.

Daarna voert de route door het Thuringerwoud. In Möhra woonde het voorgeslacht van Luther. In het oude Lutherhuis woont nu Hans Georg Ihlin, die zichtbaar blij is met bezoek uit Nederland.

Berka
Vanaf Möhra gaat het naar Berka, een klein stadje waar, volgens de inwoners althans, de paarden van Luthers koets werden ververst. Een oudere vrouw die in een café wat drinkt, verwijst me naar de heer Siegfried. Die gebaart op zijn beurt richting een oud en slecht onderhouden vakwerkhuis. Daar valt niets bijzonders aan te ontdekken.

In het café vraagt een andere vrouw of wij het jaartal 1521 op het huis hebben gezien. Ze heeft er jarenlang tegenover gewoond en we moeten haar wel geloven. Bij terugkeer zien we dat het jaartal 1521 in een steen is gekrast. Het maakt wel verschil hoe je de herinnering aan Luther levend houdt!

Bad Hersfeld
Aan het eind van de dag bereiken we Bad Hersfeld, een stadje in het hart van Duitsland met ongeveer 30.000 inwoners, zo’n 40 kilometer verder naar het zuidwesten. We zijn dan inmiddels op vanouds West-Duitse bodem. Hier heeft Luther gelogeerd in slot Eichhof, iets buiten de stad gelegen. De kamer waarin hij heeft overnacht -de zogenoemde Lutherkamer- is nu onder andere in gebruik voor bijeenkomsten.

Het is avond. Ongeveer twee derde deel van de 600 kilometer is afgelegd.

Morgen verder.